เหตุใดเมื่อปฏิบัติแล้วเกิดอาการเครียด...?
 

ถาม : ตอนนี้หนูพยายามที่จะอยู่ตรงนี้ให้ได้ จิตใจจะได้อยู่กับคำภาวนา แต่ความรู้สึกหนูทำไมเครียด เรื่องอะไรต่อมิอะไร..?
ตอบ : การภาวนาถ้าหากว่าเริ่มทำมากขึ้นก็จะเครียด มีขั้นตอนหนึ่งที่ทุกคนจะต้องประสบเลยก็คือ ระหว่างที่ยังไม่สามารถปรับตัวเองให้พอดีกับการปฏิบัติได้ ก็จะเกิดอาการเครียด ถ้าเมื่อไรที่เห็นจุดพอดีของตัวเองแล้วทำตามนั้น ก็จะเริ่มสบาย อาการแบบนี้เป็นกันทุกคน

ถาม : ตอนนั้นทุกคนจะมีอาการไม่เหมือนกันใช่ไหมครับ ?
ตอบ : ใช่..จะมากน้อยสูงต่ำต่างกัน ถ้าหากว่าเราปรับตัวได้เมื่อไรก็สบาย

สมัยอาตมาบวชใหม่ ๆ ๓ พรรษาแรก โอ๊ย...เจ้าประคุณเถอะ..อยากจะสึกวันละเป็น ๑๐๐ ครั้ง จนกระทั่งอาตมาปรับตัวได้ว่า เออ...เราต้องเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับศีล ขยับตัวเมื่อไรก็รู้ว่าศีลจะขาดหรือเปล่า เราถึงจะระมัดระวังตัวได้ แบบนี้ค่อยสบายใจขึ้นมาหน่อย

เพราะฉะนั้น..ของโยมก็เหมือนกัน อันดับแรกเราก็ระวังรักษาศีล ต่อมาก็ทำสมาธิเพื่อป้องกันไม่ให้กิเลสกินใจของเราได้ เท่ากับทำงานหลายอย่าง แล้วการงานในชีวิตประจำวันก็ต้องทำด้วย แบบนี้ถ้ารับไม่ไหวก็จะเครียด ถึงเวลาที่ปรับตัวได้เมื่อไรก็สบาย

ถาม : เราก็ต้องพยายามทำไปเรื่อย ๆ หรือคะ ?
ตอบ : ทำไปเรื่อย ๆ รู้สึกว่าเครียดก็ลดลงมานิดหนึ่ง รู้สึกว่าหย่อนก็เพิ่มขึ้นไปนิดหนึ่ง ต้องคอยสังเกตตัวเองไว้ตลอดเวลา แล้วจะเจอจุดที่พอดีของตัวเอง


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนพฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕