แค่นึกก็รู้ได้
 

ถาม : อ่านแล้วหรือ ?

ตอบ : ก็จับอยู่ตั้งนาน ...(หัวเราะ)... มีอยู่วันหนึ่งไปนั่งเฝ้าหลวงพ่อวัดท่าซุงอยู่ ท่านหยิบหนังสือพิมพ์มาดูแล้วก็วาง ดูพาดหัวแล้วก็วาง อาตมาก็รับมา ท่านก็คุยไปเรื่อย ๆ ตามเนื้อหาข่าว ละเอียดกว่าที่เขาเขียนอีก บางเรื่องนั้นอาตมาดูข้างในกว่าจะหาเจอ อยู่ในคอลัมน์ซุบซิบนิดเดียว หลวงพ่อไม่ได้เปิดดูหรอก ท่านหยิบแล้วก็โยน หยิบแล้วก็โยน มาตอนหลังท่านบอกว่า ถ้าหากใช้คาถามงกุฎพระพุทธเจ้าทำจนเป็นฌานแล้ว อยากรู้เรื่องอะไร อยากรู้หนังสือเล่มนั้นว่าอะไร แค่นึกก็รู้ได้ แต่อาตมาทำไม่ได้หรอก เมื่อกี้นี้เปิดดูจ้ะ ...(หัวเราะ)...

ถาม : คาถาหลวงพ่อว่าอย่างไรบ้างคะ ?

ตอบ : อิติปิโส วิเสเสอิ อิเสเส พุทธะนาเมอิ อิเมนา พุทธะตังโสอิ อิโสตัง พุทธะปิติอิ เคยใช้ครั้งหนึ่งตอนสอบนักธรรมเอก เพราะว่าตอนนั้นอ่านหนังสือไม่ทัน เป็นไวรัสลงตับเลยใช้วิธีจับหนังสือแทน นักธรรมเอกนั้นเขาตกกันแล้วตกกันอีก ถ้าไม่ช่วยกันจริง ๆ หนังสือกองเป็นตั้งเลย สมัยนั้นเขาออกเจ็ดข้อ ถ้าไม่อ่านอาจออก แต่อ่านอาจจะไม่ออก เจอมหาสติปัฏฐานสูตรไปเล่มเดียวอาตมาก็จะเพี้ยนแล้ว ท่องเกือบตายไม่ออกสักข้อเดียว ไปออกเรื่องอื่นแทน แล้วมหาสติปัฏฐานสูตรแค่เล่มเดียวเท่านั้น ในธรรมวิจารณ์จะมีวิสุทธิ ๗ มีอะไรไล่ไปเรื่อยให้เราอ่านไป ท่องกันจนตาเหล่ แล้วคิดดูหนังสือตั้งแค่นี้ออกแค่เจ็ดข้อ ไม่ใช้วิธีนั้นอ่านไม่ทันหรอกเพราะป่วย

ถาม : นักธรรมสอบเป็นบาลีด้วยหรือคะ ?

ตอบ : จะมีบาลีด้วยแปลไทยด้วย บางครั้งก็ให้ตอบเป็นภาษาไทย บางครั้งก็ให้ตอบเป็นบาลี เสร็จแล้วความที่ไม่มั่นใจ ความที่ไม่ได้อ่าน เคยผ่าน ๆ ตามาบ้างว่าน่าจะเป็นอย่างนี้ ก็เลยไปนั่งเถียงกับเขา ตอบผิดไปนิดเดียว บาลีจะมีว่า นะหิ รุณเนนะ โสเกนะ สันติง ปัปโปติ เจตะโส อาตมาว่าท้ายไม่ใช่อย่างนี้ ก็เลยไปแก้ตรงท้าย แก้สามคำแล้วผิด อยากทะลึ่งไม่เชื่อดีนัก ข้างหน้าถูกหมด ผิดตอนท้ายนิดเดียว

ถาม : อย่างนี้ถ้าจะสอบได้ ก็ต้องมาเรียนแต่งเป็นบาลีให้ได้ถึงจะสอบได้ ?

ตอบ : เขาจะมีบาลีเสริมอยู่ ไม่ต้องเรียนก็ได้ แต่ว่านักธรรมเอกนี้เป็นหลักสูตรที่ว่า ถ้าคุณสอบนักธรรมเอกได้ คุณถึงจะมีสิทธิสอบเปรียญเอก คือ เปรียญเจ็ด, แปด, เก้า ถ้าไม่ได้ก็ไม่ได้สอบสักที ถ้าจบแค่นักธรรมตรีนั้นมีสิทธิ์เรียนแค่เปรียญตรี คือแค่หนึ่ง, สอง, สาม จบนักธรรมโทเขาให้สิทธิ์เรียนเปรียญโท คือ สี่, ห้า, หก ถ้าคุณสอบนักธรรมเอกไม่ได้ก็ไม่มีสิทธิ์เรียนเปรียญเอก ติดอยู่แค่นั้นแหละ หลวงปู่มหาอำพันท่านจะเรียนเปรียญเจ็ดต่อ ท่านสอบนักธรรมเอกอยู่สิบสองปีเต็ม ๆ หลวงปู่รู้คาถาช้าไปหน่อย ...(หัวเราะ)... ถ้าหลวงปู่รู้คาถาก่อนหน้านั้น ป่านนี้สอบเปรียญไหนแล้วก็ไม่รู้

ถาม : เคยได้ยินว่าคาถานี้ทำให้ทิพจักขุญาณแจ่มใสมาก ทั้งที่มืดที่สว่างรู้หมด ?

ตอบ : ก็เพราะแจ่มใสนะสิ พอจับหนังสือเลยรู้หมดว่าเนื้อหามีอะไรบ้าง รู้หมดรู้จริง ๆ เชื่อแน่ ๆ ว่ารู้จริง ๆ เพราะว่านั่งเฝ้าหลวงพ่ออยู่ ท่านหยิบขึ้นมาดูพาดหัวแล้วก็โยนให้อาตมา แล้วท่านพูดเนื้อหาของทั้งหมดให้ฟังได้

สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนพฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๕๔๔