หลักในการปฏิบัติ
 

ถาม: ........................
ตอบ: หลักการปฏิบัติจริง ๆ ให้เน้นที่ศีลก่อน เอาศีลเป็นหลัก ถ้าศีลไม่มีหรือว่าศีลบกพร่อง โอกาสที่สมาธิจะทรงตัวก็ยากมาก

เมื่อระมัดระวังศีลเป็นปกติ สมาธิก็จะเกิดขึ้น เมื่อก้าวเข้ามาถึงจุดสมาธิ ให้เน้นที่ลมหายใจเข้า-ออก ไม่ว่าเราจะฝึกตามสายไหนมา จะใช้คำภาวนาอย่างไรก็ตาม อย่าทิ้งลมหายใจเข้า-ออกเป็นอันขาด พยายามกำหนดรู้ลมหายใจเข้า-ออกให้ได้ตลอดเวลา

หายใจเข้าให้รู้ว่าหายใจเข้า หายใจออกรู้ว่าหายใจออก เอาความรู้สึกทั้งหมดตามลมหายใจเข้าไป ลมหายใจผ่านจมูก รู้ว่าตอนนี้ผ่านจมูก ผ่านกึ่งกลางอก ให้รู้ว่าผ่านกึ่งกลางอก ลมหายใจสุดลงที่ท้อง ให้รู้ว่าสุดที่ท้อง ให้ความรู้สึกทั้งหมดของเราอยู่ตรงจุดนี้ ถ้าเผลอไปคิดเรื่องอื่น เมื่อรู้ตัวให้รีบกลับมาที่ลมหายใจเข้าออกใหม่ แล้วพยายามประคองศีลให้บริสุทธิ์ พยายามสร้างความมั่นคงในการภาวนาให้ได้

แรก ๆ อาจจะทำมากไม่ได้ ให้นับ ๑ - ๒๐ ก็พอ หายใจเข้า..หายใจออก ให้นับ ๑ หายใจเข้า..หายใจออก ให้นับ ๒ ถ้าคิดเรื่องอื่นเราก็ดึงกลับมานับ ๑ ใหม่ พยายามทำให้ได้สัก ๒๐ ครั้งก่อน เมื่อพออารมณ์ใจเริ่มทรงตัว ก็จะเกิดอาการประหลาด ๆ จากปีติต่าง ๆ ขึ้น ตอนนั้นค่อยมาไล่ถามใหม่ว่าแต่ละอย่างคืออะไร

หลักใหญ่ ๆ อยู่ตรงนี้ ทำศีลให้บริสุทธิ์ แล้วก็ตั้งหน้าภาวนาโดยกำหนดรู้อยู่กับลมหายใจเข้า-ออกไว้

ถ้าหากเราเกาะอยู่ในลักษณะแบบนี้จะไม่มีทางพลาด มีแต่จะก้าวหน้าในการปฏิบัติ เพราะศีลจะเป็นเครื่องป้องกันเราทุกรูปแบบ อยู่กับโลกแต่ไม่ติดในโลก เพราะเรามีศีลเป็นเครื่องป้องกัน


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนพฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕