พระอาจารย์เคยเล่าเรื่องให้ฟังว่า พระเจ้าปเสนทิโกศลเคยตรัสถามพระนางมัลลิกาว่า พระนางรักใครมากที่สุด?
พระนางตอบว่า "หม่อมฉันรักตัวเองมากที่สุด"

พระเจ้าปเสนทิโกศลทรงน้อยพระทัย จึงนำเรื่องนี้ไปทูลต่อพระพุทธเจ้า และตรัสถามว่าทำไมพระมเหสีจึงกล่าวอย่างนั้น? พระพุทธเจ้าทรงตอบว่า เพราะพระนางมัลลิกาเป็นคนตรง จึงกล้าพูดความจริงที่ว่า คนทุกคนรักตัวเองมากที่สุด

พระอาจารย์ย้อนถามกลับมาว่า "ถ้ามีก้อนถ่านร้อน ๆ ตกลงมาบนหัวของทั้งสองคน เราจะปัดของตัวเองก่อนหรือของเขาก่อน?"

เถรี : ปัดของตัวเองก่อนค่ะ

หลวงพ่อ : นั่นแหละ..จริง ๆ แล้วเราไม่ได้รักใครหรอก..เรารักตัวเองมากที่สุด


สิงหา ๕๑

วันที่ไปงานหล่อพระ วัดวีระโชติธรรมาราม พระอาจารย์ได้เมตตากล่าวสอนลูกศิษย์คนหนึ่งว่า

"มาจนถึงขนาดนี้แล้ว ไม่ใช่เวลาที่ไปเที่ยวหาอะไรข้างนอก ทุกอย่างที่เราศึกษาเรียนรู้มา มากจนเกินไปแล้ว เหลือแต่ว่าทำให้ได้ผลเท่านั้น"

๒๘ มีนา ๕๓

หลวงพ่อเล่าให้ฟังว่า สมัยท่านเป็นฆราวาส ท่านจะมีคู่แข่งคนหนึ่งที่เป็นผู้หญิง เป็นลูกสาวคนจีน สามารถนั่งคุยไล่ต้อนเรื่องอารมณ์การปฏิบัติได้ทั้งวันเลย ถ้าใครมีอารมณ์ใหม่ ๆ เกิดขึ้น ก็มานั่งไล่ซักไปซักมา จนกว่าอีกฝ่ายจะจนมุม ต้อนไปจนไม่มีอะไรจะให้ต้อนแล้ว ก็กลับไปทำใหม่ แล้วมาไล่ต้อนกันอีก

หลวงพ่อบอกว่าถ้าคนที่ทำได้จริง จะรู้และมองออก ว่าเขาทำได้จริง ตอนแรกเตี่ยของผู้หญิงคนนี้นึกว่าหลวงพ่อมาชอบลูกสาวเขา ถึงได้มานั่งคุยทุกวัน วันหนึ่งเตี่ยเขาก็เลยมานั่งฟังบ้าง ว่าคุยอะไรกัน ฟังไปฟังมา เตี่ยฟังไม่รู้เรื่อง เลยไม่ฟังแล้ว

หลวงพ่อสอนมาว่า "ถ้าเรามีคู่แข่งในการปฏิบัติ จะทำให้ก้าวหน้าได้เร็ว" บอกท่านไปว่า "หนูก็พยายามควานหาเหมือนกันค่ะ"

ท่านเตือนว่า "ให้ระวัง...ถ้าเป็นเพศตรงข้าม เราต้องมีเส้นแบ่งที่ชัดเจนระหว่างกัน"

๗ กรกฎา ๕๑

วันอาสาฬหบูชา ปี ๒๕๕๑ หลวงพ่อสมเด็จ ฯ วัดสระเกศ ท่านเทศน์เรื่อง มรรค ๘

ในเรื่องของสัมมาทิฐิ ท่านบอกว่า "สัมมาทิฏฐิ คือ ความเห็นชอบ ถ้าเห็นชอบในระดับสูง คือ เห็นชอบในการหลุดพ้น"

เรื่องสัมมาสติ ท่านบอกว่า "ถ้ายังใจลอยอยู่ ยังใช้ไม่ได้"

เรื่องสัมมาสมาธิ ท่านบอกว่า "ก่อนนอนให้ภาวนาพุทโธ สัก ๑๐ จบก่อนนอน แต่ถ้าเรามีสมาธิ จะภาวนาสัก ๑๐๐ จบ หรือ ๑,๐๐๐ จบก็ยังได้"

๑๗ กรกฎา ๕๑

ก่อนทำวัตรเย็น หลวงพ่อเล็กท่านเทศน์สอนในเรื่องการปฏิบัติว่า "อาตมาเคยบอกเอาไว้ในเรื่องการปฏิบัติ ว่าเหมือนกับการลวกเส้นก๋วยเตี๋ยว ถ้าลวกแต่เส้นเฉย ๆ ก็ไม่มีอะไร แต่ถ้าเติมเครื่องปรุงไป ใส่น้ำปลาบ้าง ใส่น้ำตาลบ้าง ใส่น้ำส้มบ้าง ก็รู้สึกน่ากิน อร่อย ทีนี้ล่ะกินไม่หยุด แต่ถ้าเราหยุดเสียตั้งแต่ต้นที่เป็นเส้นลวก ไม่ไปปรุงแต่ง มันก็ทำอะไรเราไม่ได้"

๓ ตุลา ๕๑

หลวงพ่อเล็กเมตตาเล่าเรื่องการรับงานของท่านให้ฟังว่า

เรื่องของงานต้องเป็นอย่างนี้ ต้องพิจารณาดูความหนักเบาของงาน ถ้ารู้สึกว่าที่นี่สำคัญกว่าก็ต้องเอาที่นี่เป็นหลัก งานนั้นก็ต้องตัด บางทีพรรคพวกเขารู้สึกว่าเราไม่ให้เกียรติเขา งานเขาแท้ ๆ แต่เราไม่ไป เขาก็ต้องรู้ว่าเราติดงานที่นี่

ส่วนใหญ่หลวงพ่อก่อนที่จะรับงานก็จะบอกไว้ชัดเจน ว่างานไหนรับได้..งานไหนรับไม่ได้ ช่วยได้แค่ไหนก็จะบอก ประเภทรับปากว่าจะไป...แต่ไปไม่ได้ จะทำให้เขาเสียเวลารอ

๒ มกราคม ๕๓

ถาม : เวลาปฏิบัติเกิดอารมณ์อย่างหนึ่ง เป็นอารมณ์ที่รู้สึกอึดอัดใจ อยากจะสะบัดร่างกายนี้ทิ้งออกไป แต่ก็ไม่ออกสักที รู้สึกอึดอัด ตัน ๆ อย่างบอกไม่ถูก
ตอบ : เพราะไม่ต้องการร่างกายนี้แล้ว ในเมื่อเราทนมาได้จนถึงทุกวันนี้ จะทนอีกสักหน่อยจะเป็นไรไป ใกล้จะดีแล้ว

ถาม : แต่อารมณ์นี้มาบ่อยเหลือเกินค่ะ นั่งอยู่เฉย ๆ ก็มา
ตอบ : สมัยก่อนหลวงพ่อก็เป็น บางทีนั่งคุยกับเพื่อนอารมณ์นี้ก็เกิดขึ้น จนเพื่อนมองว่าเราบ้าก็มี เพราะเป็นแล้วไม่อยากคุยกับใคร ถ้ามีสมาธิเมื่อไร ก็จะเข้ามาทันที อารมณ์นี้เกิดขึ้นอยู่สักพักแล้วคลาย แล้วทำกลับไปสู่อารมณ์เดิมอีก

ถาม : กว่าจะคลายอารมณ์นี้ได้นานเหลือเกินค่ะ
ตอบ : ซ้อมบ่อย ๆ ตอนนี้เริ่มจะทรงตัวแล้ว

ถาม : พอคลายจากอารมณ์นี้แล้ว จะเป็นอารมณ์นิ่งมาก นิ่งเหมือนคนไม่มีความรู้สึก เย็นชา เหมือนคนตายด้าน
ตอบ : (หัวเราะ) ถ้าเป็นแบบนี้ มีแฟน..แฟนคงโกรธ เพราะไม่ยอมคุยด้วย นั่นเป็นอารมณ์ฌาน

ถาม : ตอนแรกหนูก็ไม่แน่ใจค่ะ ว่าทำมาถูกทางหรือเปล่า ?
ตอบ : ถูกทางแล้ว เพราะใกล้บ้าแล้ว..!


๑ กันยา ๕๐

มีผู้หญิงคนหนึ่งมากราบหลวงพ่อ ลักษณะแปลก ๆ เขาพูดจาอยู่คนเดียว เหมือนคนขาดสติ หลังจากเขากลับไป หลวงพ่อหันมาสอนว่า

"เราต้องเห็นเป็นปกติ ก็คือ เห็นเป็นธรรมดาให้ได้

ภิกษุพึงทำใจเหมือนแผ่นดิน เพราะแผ่นดินรองรับทั้งสิ่งที่สะอาดและไม่สะอาด โดยไม่มีความหวั่นไหวใด ๆ
ภิกษุพึงทำใจเหมือนดั่งเปลวไฟ เพราะเปลวไฟไหม้ของที่สะอาดและไม่สะอาด โดยเสมอหน้ากันไม่เลือกที่รักมักที่ชัง
ภิกษุพึงทำใจเหมือนสายน้ำ สายน้ำขึ้นเสมอทั้งสองฟากฝั่งโดยไม่เลือกว่าเป็นบ้านเศรษฐีหรือบ้านยาจก
ภิกษุพึงทำตนเหมือนสายลม สายลมย่อมพัดไปโดยมิได้ติดอยู่ ณ ที่ใด ๆ เลย

เราก็เปลี่ยนจากภิกษุเป็นพระโยคาวจร"