หมั่นทบทวนคำสอนไว้เสมอ
 

หมั่นทบทวนคำสอนไว้เสมอ แบบสัจจานุโลมิกญาณ


สมเด็จองค์ปฐม ทรงมีพระเมตตาตรัสสอนเรื่องนี้ไว้ มีความสำคัญดังนี้

๑. “มีโอกาสให้ทบทวนอารมณ์ของจิตตนเองไว้ให้ดี ๆ จุดนี้ต้องอาศัยสติ-สัมปชัญญะกำหนดรู้อยู่เสมอ เรื่องเผลอจักต้องมีบ้างเป็นธรรมดา เผลอก็ตั้งต้นใหม่ ๆ ให้ใช้ความเพียรอย่างจริงจัง ถ้ารู้จุดนี้ได้ก็จักได้มรรคผลทรงตัว”

๒. “อนึ่ง อย่าไปสนใจเรื่องราวของบุคคลอื่น เรื่องคนออกไปทำบุญนอกวัดเพราะคล้อยตามวาทะของภิกษุบางองค์ จงอย่าใส่ใจ ให้เห็นวิสัยธรรมดา อันเป็นโลกียวิสัย”

๓. “ผู้มีศรัทธาจริตสูงแต่ไร้ความไตร่ตรอง (ไร้ปัญญา) ก็ย่อมถูกชักชวนได้ง่ายเป็นธรรมดา อย่าสนใจ เพราะไม่มีประโยชน์ต่อผลของการปฏิบัติ เสียเวลาเปล่า ต้องพยายามตัดอารมณ์คิดที่ไร้ประโยชน์ออกไปจากจิตให้มากที่สุด แล้วเจ้าจักเห็นผลดีในธรรมปฏิบัติเอง”

๔. “หมั่นตรวจดูกรรมฐานกองใดที่ใช้อยู่เป็นประจำจิต ให้พิจารณากรรมฐานกองนั้นโดยพิสดาร คือ กำหนดได้ทั้งสมถะและวิปัสสนากรรมฐานกองนั้น ๆ ก็จักก้าวหน้าโดยละเอียดยิ่งขึ้น เพราะจิตชอบ”

๕. “บางวันรู้สึกอารมณ์ฝืด ๆ เพราะจิตเกาะงานมากไป จิตจึงเครียด ให้แยกจิตออกจากงาน อย่าหมกมุ่นกับหน้าที่การงานมากเกินไป หาสายกลางให้พบ ถ้าไม่แยกจิตออกจากงานมาอยู่กับพระธรรม จิตก็เครียด อย่าลืม..ไม่มีใครทำงานทางโลกได้เสร็จจริง เพราะตกอยู่ภายใต้กฎของไตรลักษณ์ พยายามเอากายทำงานทางโลก แต่เอาจิตทำงานทางธรรม หรือเอางานที่ทำนั่นแหละมาเป็นกรรมฐาน ให้ทำกรรมฐานแบบเบา ๆ นั่นเอง จึงจักเห็นผลของความสุขในการปฏิบัติ”

๖. “พยายามเลิกวิสัยคนใจร้อนเสียให้ได้ เพราะเป็นอารมณ์ปฏิฆะ พิจารณาให้ลึกซึ้ง รู้ตนเองว่าใจร้อนก็จงอย่าทิ้งพระ ทั้งพระอานาปาและพระรัตนตรัย”

๗. “กรรมทั้งหลายมาแต่เหตุ อะไรจักเกิดขึ้นก็ต้องหาสาเหตุให้พบ พบแล้วระงับได้ก็ให้ระงับ ถ้าตัดได้ก็ให้ตัด พิจารณาด้วยเหตุด้วยผล โดยยึดหลักอริยสัจเป็นตัวระงับ เป็นตัวตัดอารมณ์ที่ทำให้เกิดทุกข์เหล่านั้นทิ้งไป”


๘. “เห็นคนอื่นตาย จงอย่าเผลอคิดว่าเราจักไม่ตาย ให้หมั่นกำหนดรู้เสมอ ๆ ว่า ภาวะของร่างกายมันเป็นอย่างนี้เป็นธรรมดา แต่จักตายในรูปแบบไหน ก็สุดแล้วแต่กฎของกรรมที่ตนเองเคยทำมาในอดีตชาติ ให้ทำจิตพร้อมที่จักไปพระนิพพานตลอดเวลา ในยามปกติไม่จวนตัวก็ตัดสังโยชน์ ๑๐ ไปทางตรง หากจวนตัวก็ไปทางลัดด้วยกำลังของมโนมยิทธิ (รู้ลม-รู้ตาย-รู้นิพพาน) หมั่นซ้อมตายและพร้อมตายไว้ด้วยความไม่ประมาท จิตพร้อมอยู่เสมอที่จักไปพระนิพพาน ไม่ว่าความตายจักมาในรูปแบบไหน ทำให้จิตมันชิน ซักซ้อมเข้าไว้”


ธรรมที่นำไปสู่ความหลุดพ้น เล่มที่ ๘
รวบรวมโดย พล.ต.ท.นพ.สมศักดิ์ สืบสงวน

ขอเชิญทุกท่านเข้าไปอ่านได้ที่ www.tangnipparn.com