การรักษาอารมณ์ให้ต่อเนื่อง
 

ถาม : ปฏิบัติธรรมมานาน แต่หาความก้าวหน้าไม่ได้ ?
ตอบ : สำคัญอยู่ตรงที่เรารักษาอารมณ์ให้ต่อเนื่องไม่ได้

ตอนที่เราทำกรรมฐาน อารมณ์ใจทรงตัว สงบ เยือกเย็น เป็นสุขอย่างไร เมื่อเลิกทำกรรมฐานแล้ว ต้องประคับประคองอารมณ์นั้นให้อยู่กับเราให้ได้ พออยู่ได้แล้วก็พยายามรักษาไว้ให้นานที่สุด ลักษณะเหมือนกับเป็นแม่ลูกอ่อนที่อุ้มลูกแดง ๆ ไว้ อย่าให้พลาดหลุดมือเป็นอันขาด หลุดมือเมื่อไรลูกก็ตายเมื่อนั้น..! แต่ของเราถ้าพลาดเมื่อไรนิวรณ์ก็ตีเราตายเมื่อนั้น..!

พวกเราเมื่อลุกจากการทำกรรมฐานแล้วมักจะเลิกเลย ความจริงลุกแล้วต้องรักษาอารมณ์นั้นให้ต่อเนื่องยาวนานที่สุด ยิ่งยาวนานมากเท่าไร เรายิ่งเป็นสุขมากเท่านั้น จิตจะเคยชินกับการละกิเลสมากเท่านั้น

เมื่อทำไปเรื่อย ๆ ถ้าเราสามารถรักษาอารมณ์ได้ต่อเนื่องยาวนานมาก ๆ กิเลสก็จะขาดไปเองโดยไม่รู้ตัว เหมือนกับเราเอาหินทับหญ้าไว้ ทับไปนาน ๆ หญ้าก็จะตายไปเอง

ส่วนใหญ่พวกเราลุกแล้วก็ลืม ถ้าทำแล้วไม่เอาจริงจะทำไปทำไม ?


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนพฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕