ทุกสิ่งทุกอย่างมีประโยชน์แค่ตอนมีชีวิตอยู่เท่านั้น
 

ถาม : กำลังใจในการสละที่พระอาจารย์บอก หมายถึงอะไร ?
ตอบ : ต้องดูว่าตอนนั้นเราเหลืออะไร... ถ้าหากเป็นกำลังใจของพระพุทธเจ้า พระองค์ท่านก็สละเลือด เนื้อ ร่างกาย สละชีวิต สละแขนขา สรุปง่าย ๆ ก็คือเมื่อถึงวาระสุดท้ายไม่มีอะไรจะสละแล้ว แม้แต่ชีวิตนี้ก็สละได้ เพราะว่าถึงตายเราก็ไปนิพพาน

ถาม : ถ้าเป็นของใช้ก็ถือว่าใช้ไม่ได้ ?
ตอบ : จริง ๆ ก็คือ ถ้าเห็นว่าเป็นปัจจัยเครื่องอาศัยอย่างเดียวนะ เราเองใช้ตอนที่ดำรงชีวิตอยู่ อย่างไร ๆ ก็ต้องพังจากกันไปข้างหนึ่ง ทุกสิ่งทุกอย่างมีประโยชน์แค่ตอนมีชีวิตอยู่เท่านั้น ไม่รู้จะไปรักไปหวงทำไม ตอนเราใช้ต้องรักษาไว้ให้ดีที่สุด ถ้าหากว่าต้องจากกัน ก็ไม่เห็นจะต้องไปห่วงหาอาลัยอะไรมากมาย

พระพุทธเจ้าทรงใช้คำว่า "เหมือนนกบินจากคอน ไม่มีร่องรอยอะไรให้เหลือไว้" ไปดูกิ่งไหนที่นกเกาะแล้วมีรอยตีนบ้างไหม ? ไม่มีหรอก ยกเว้นตีนสกปรก ไปเหยียบขี้ดินมา บางคนก็แปลกใจว่า ของอะไรดี ๆ ที่อาตมามีอยู่ ก็นำไปถวายพระรูปโน้นรูปนี้บ้าง บางครั้งเขาเสียดายแทน

อาตมาบอกว่า "คุณไม่ต้องเสียดายหรอก" อันดับแรกถวายพระระดับนั้น ของแค่นี้ยังไม่สมกำลังใจตัวเองเสียด้วยซ้ำไป ส่วนอันดับที่สองทุกสิ่งทุกอย่างมีประโยชน์ตอนที่เรามีชีวิตอยู่เท่านั้น ถ้าคุณไปเผลอยึดเกาะก็เสร็จอีกต่างหาก ถ้ายังตัดใจสละไม่ได้ จาคานุสติก็ยังไม่เต็มหรอก


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕