ติดขัดหนักเบาไม่เท่ากัน
 

ถาม : แต่สังโยชน์ข้อสี่นี่มันจะลำบากหน่อย
ตอบ : ไม่แน่หรอก เราอาจลำบากเพราะตัวนี้ผจญเรา แต่คนอื่นจะไปลำบากเพราะตัวอื่น แล้วแต่จริตนิสัยของแต่ละคน ของใครคนนั้นก็หนักอย่างนั้น อย่างของเรา โอ๊ย..เอ็งจะโกรธไปทำไม ไม่เห็นน่าโกรธเลย เราใจเย้น..เย็น..ใช่ไหม ? แต่ปรากฏว่าของเขาไม่เย็นด้วย กระทบนิดหนึ่งเขาระเบิดตูมเลย อย่างนี้เป็นคนละอย่างกัน อีกคนหนึ่งไม่ค่อยจะโกรธ รักก็ไม่ค่อยจะรัก แต่ถือตัวเป็นบ้าเลย ใครว่าอะไรนิดหน่อยก็ไม่ได้ อย่างนี้คนละอย่างกัน

ถาม : คนละตัวใช่ไหมคะ ที่ติดกันคนละตัว ?
ตอบ : ใครกำลังติดอยู่ตรงไหน จุดนั้นก็จะเป็นจุดหนักสำหรับเขา เพราะฉะนั้น..เราจะเอาตัวเราเป็นบรรทัดฐานวัดความดีชั่วคนอื่นไม่ได้

ถาม : เราต้องเราที่ตัวเอง แก้ที่ตัวเอง ?
ตอบ : ดูที่ตัว แก้ที่ตัว ดูที่คนอื่นเมื่อไรก็ผิด เพราะส่งใจออกนอก ดูที่ตัวเมื่อไรใจก็ยังอยู่ข้างใน ถึงจะวางลงไปไม่ได้ ก็ยังควบคุมอยู่ภายในได้

ถาม : ถ้าเราปฏิบัติไปแล้ว การปฏิบัติสมาธิส่งผลถึงวันรุ่งขึ้นหรือเปล่า เมื่อเราปฏิบัติเสร็จจะต้องรู้สึกดี สดชื่น
ตอบ : ไม่จำเป็น เพราะว่าแต่ละวันกำลังใจของเราไม่เท่ากัน ร่างกายของเราถ้าหากว่าหิว เหนื่อย เจ็บไข้ได้ป่วย ร้อน หนาว อะไรเหล่านี้ จะมีผลกระทบต่อการปฏิบัติทางใจทั้งหมด แต่ว่าเราตัองรู้จักวางอุเบกขาในการปฏิบัติ คือได้มากเอามาก ได้น้อยเอาน้อย ไม่มีคำว่าขาดทุน วันนี้อาจได้เป็นหมื่นเป็นแสน พรุ่งนี้อาจเหลือเป็นสามบาทห้าบาท แต่ก็จะเหลือเป็นแสนหนึ่งกับห้าบาท แสนหนึ่งกับสามบาท เป็นต้น ต้องรู้จักพอใจแค่นั้น ถ้าเราไม่พอใจ ประเภทไปเร่งมาก ๆ พอเร่งไม่ขึ้น เดี๋ยวก็จะเครียด พอเครียดแล้วผลจะเสียยาวไปเลย

แต่ละวันจะได้ไม่เท่ากันหรอก วันนี้อาจประเภทใจเย็น ยิ้มให้กับหมู หมา กา ไก่ ได้ พรุ่งอาจเอะอะเอ็ดตะโร วิ่งไล่เตะเขาไปทั้งสำนักงานก็ได้ เป็นไปได้ทั้งนั้น แต่ว่าในแต่ละวันยี่สิบสี่ชั่วโมง อย่าให้ขาดทุนเยอะ ให้อยู่ในส่วนของความดีอยู่บ้าง ถ้าเคยชั่วอยู่ยี่สิบสี่ชั่วโมง ก็เอาสักยี่สิบสามชั่วโมง ให้มีเวลาดีอยู่บ้าง ถือว่ากำไรแล้ว แล้วถ้ายิ่งทำได้มากเท่าไรก็กำไรมากเท่านั้น


สนทนากับพระเล็ก สุธมฺมปญฺโญ
เดือนมิถุนายน ๒๕๔๔
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ