[เถรี]

ถาม : จิตที่เป็นอสังขตธาตุ คืออะไร ?
ตอบ : คือสภาพจิตที่ไม่ปรุงแต่งอีกแล้ว เรียกว่าอสังขตธาตุ ต้องบอกว่าเป็นธาตุที่อยู่ตัวแล้ว

ตามที่เขาว่ามาก็คือว่ากำลังใจของพระในระดับนั้น การปรุงแต่งไปในรัก โลภ โกรธ หลง ไม่มีแล้ว การยินดียินร้ายไม่มีแล้ว กลายเป็นสภาพจิตที่ปราศจากการปรุงแต่ง เรียกว่าอสังขตธาตุก็ชัดเลย

ถาม : มีเครื่องหมายอันใดที่บรรลุมรรคผล ?
ตอบ : ถ้าบรรลุจริง ๆ จะมีอยู่ ๒ อย่าง อย่างแรกคือ ญาณ เครื่องรู้จะบังเกิดขึ้นกับตนเอง รู้ว่าชาตินี้สิ้นสุดลงแล้ว พรหมจรรย์ของเราจบแล้ว อีกอย่างหนึ่งก็คือพระท่านจะเสด็จมาให้คำพยากรณ์เอง ส่วนใหญ่ประเภทหลังนี้มาในสายของอภิญญา ๖ หรือปฏิสัมภิทาญาณ พระจะเสด็จมาบอกเอง เพราะท่านรับได้ชัดเจน ส่วนสุกขวิปัสสโกหรือเตวิชโช จะเกิดญาณคือเครื่องรู้ว่าเราไปถึงระดับไหนแล้ว