[ลัก...ยิ้ม]

๑๓. เห็นโทษของการเกิดนั้นเป็นของดี ให้พิจารณาย้อนไปว่า การเกิดเป็นสัตว์ เกิดเป็นเปรต เกิดเป็นอสุรกาย เป็นสัตว์นรก จักทุกข์มากขนาดไหน ? พิจารณาย้อนไปให้เห็นชัดถึงตัวโทษของการเกิดอารมณ์ รัก - โลภ - โกรธ - หลงนั้น ๆ มีผลอย่างไร ? ทุกอย่างล้วนเป็นอริยสัจ กรรมทั้งหลายมาแต่เหตุทั้งสิ้น ใครทำใครได้ กฎของกรรมนั้นเที่ยงเสมอและให้ผลไม่ผิดตัวด้วย จุดนี้หมั่นพิจารณาให้มาก การพูดการอ่านเท่าไหร่ก็ไม่ละเอียดเท่ากับการใช้จิตพิจารณาเอาเอง ให้จิตของเรารู้เอง ใครจักมาบอกเราให้รู้สัก ๑๐๐ ครั้ง ๑,๐๐๐ ครั้ง ก็สู้เรารู้ด้วยจิตของเราเองครั้งเดียวไม่ได้ ตถาคตไม่จำเป็นต้องตรัสให้มากไปกว่านี้ ตรัสเพียงเท่านี้ก็สามารถนำไปพิจารณาปฏิบัติได้แล้ว