[เถรี]

แต่ถ้าไม่ถึงระดับนั้น เมื่อสติรู้ว่าสิ่งที่ไม่ดีเริ่มเข้ามา ก็จะเตือนให้สมาธิทำงาน สมาธิก็จะทำงานในสองลักษณะ ลักษณะแรกจะเหมือนกับเบรกรถ ก็คือหยุดยั้งไม่ให้ตนเองถลำลงไปเกลือกกลั้วกับกองกิเลสเหล่านั้น เหมือนกับเราเบรกรถไม่ให้ถลำลงไปในเหว

อีกรูปแบบหนึ่งของสมาธิ ก็ทำงานในลักษณะของเกราะป้องกัน ก็คือเบรกไม่ทัน กิเลสเกิดขึ้นแล้ว ก็เข้าสู่สมาธิกันไม่ให้ รัก โลภ โกรธ หลง ทำอันตรายจิตใจของเราได้ เมื่อเราสามารถเบรกให้หยุดหรือกันเอาไว้ได้ สภาพจิตของเรายังคงความผ่องใสอยู่ ก็สามารถที่จะใช้ปัญญาในการพินิจพิจารณาว่า ในขณะนี้กิเลสเกิดขึ้นแล้ว ทำอย่างไรที่เราจะหลีกเลี่ยง ทำอย่างไรที่เราจะกดทับ ทำอย่างไรที่เราจะชำระกิเลสให้พ้นไปจากใจของเรา ซึ่งก็เป็นไปตามสภาพ เป็นไปตามกำลังของแต่ละคน ที่จะสามารถเข้าถึงในส่วนของหลักธรรม

ถ้าบุคคลที่เข้าถึงได้มาก ก็สามารถชำระจิตใจของตนเองให้ผ่องใสได้ในระยะเวลาอันรวดเร็ว บุคคลที่เข้าถึงได้ปานกลาง อาจจะต้องอาศัยกำลังของสมาธิกดทับกิเลสไว้ ไม่ให้ทำอันตรายแก่ตนเองได้ บุคคลที่เข้าถึงได้น้อย ก็ต้องหาทางผ่อนหนักเป็นเบา หลีกเลี่ยงให้กิเลสทำอันตรายแก่เราน้อยที่สุด ให้เบาบางที่สุดอย่างนี้ เป็นต้น

ดังนั้น...เราจึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องฝึกสติสมาธิของเราให้แหลมคมว่องไว รู้เท่าทันว่ากิเลสจะเกิดขึ้น กิเลสกำลังเกิดขึ้น กิเลสเกิดขึ้นแล้ว แล้วก็ผัดผ่อนแก้ไขกันไปตามสภาพนั้น ๆ จนกระทั่งสติสัมปชัญญะสมบูรณ์ถึงที่สุด ไม่ไปแตะต้องที่สาเหตุ กิเลสทั้งหลายไม่สามารถที่จะเกิดขึ้นได้ ท่านทั้งหลายก็จะหลุดพ้นจากกองทุกข์เข้าสู่พระนิพพานได้ตามที่แต่ละคนต้องการ

ลำดับต่อไปให้ทุกท่านตั้งใจภาวนาและพิจารณาตามอัธยาศัย จนกว่าจะได้รับสัญญาณบอกว่าหมดเวลา


พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร.
เทศน์ช่วงทำกรรมฐาน ณ บ้านวิริยบารมี
วันเสาร์ที่ ๓๐ มกราคม ๒๕๕๙
(ถอดจากเสียงเป็นอักษรโดย คะน้าอ่อน)