๒๘ ให้ทำตัวเหมือนเต่าในกระดอง
โทษของผู้อื่นเราเห็นได้ง่าย
ฝ่ายโทษของเราแท้ เราเห็นได้ยาก
เหตุฉะนั้น เมื่อเราเห็นโทษท่านมี
อย่ารีบติฉินนินทาว่าร้าย
ควรรู้จักหลบจักซ่อนไว้ ยังโทษแห่งตนและโทษของผู้อื่น
เป็นดั่งเต่าอันซ่อนหัวและเท้า ในกระดองนั้น
จงระวังตัวเราอย่าให้มีโทษ
๒๙ หวานเป็นลม ขมเป็นยา
เมื่อเขาสรรเสริญ ก็อย่ารีบพอใจ
แม้นเขานินทาและตักเตือน ก็อย่ารีบเกลียด
คำสรรเสริญและคำติเตียน ย่อมเป็นของคู่กัน
คนที่เขาไม่ติเตียนนินทา บ่มีในโลกนี้
ถ้าเราจะได้ยินแต่คำสรรเสริญสิ่งเดียว บ่ได้ยินคำนินทา
ฉะนั้น เราจักเป็นผู้บ่รู้จักตาย
ถ้าเราบ่ยินดีคำสรรเสริญ ก็เก็บไว้ในใจ
ส่วนคำนินทาว่าร้าย ถ้าเราอดได้
แม้คำร้ายก็กลายเป็นดี
ดังคำสุภาษิตที่ว่า "หวานเป็นลม ขมเป็นยา"
เรารู้แล้ว "ควรกินอันขม ควรอมอันหวาน"
๓๐ ไม้อ่อนบ่ห่อนหัก
เมื่อเขาด่าด้วยคำหยาบช้าสาหัส
ให้คิดไว้ว่า เขาด่าเท่านี้บ่เป็นไร
เขาด่า ก็ยังดีกว่าเขาทุบตี
เขาทุบตี ก็ยังดีกว่าเขาฆ่า
แม้นเขาฆ่าเสีย ก็ยังนับว่าดีอยู่
เพราะบางคน ฆ่าตัวตายเองก็ยังมี
ควรเราอย่าเกลียด อย่าด่าตอบ อย่าผูกเวรหมายมั่น
อันมิเป็นการดี
คนผู้ใดบ่เกลียดและใจดี ปากหวาน ขานอ่อน ใครบ่ห่อนฆ่า
ดังสุภาษิตว่า "ไม้อ่อนบ่ห่อนหัก"
ควรจำไว้ ให้เอาไม้เป็นครู
|