[เถรี]

ประการแรกเรียกว่าทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน์ คือประโยชน์ที่เห็นทันตาในปัจจุบัน ได้แก่ ความชื่นอกชื่นใจของผู้ให้ ความสบายอกสบายใจของผู้รับ ซึ่งมีบาลีช่วยตอกย้ำว่า วนฺทโก ปฏิวนฺทนํ ความหมายคือ ผู้ให้ย่อมได้รับการให้ตอบ ผู้ไหว้ย่อมได้รับการไหว้ตอบ เป็นต้น

คราวนี้ในส่วนของสัมปรายิกัตถประโยชน์นั้น ถ้าหากว่าการช่วยเหลือของเรา เป็นไปตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาจริง ๆ ก็คือมีจิตใจเสียสละ พร้อมที่จะช่วยผู้อื่นอยู่ตลอดเวลา แสดงว่ากำลังใจของท่านจดจ่ออยู่ในจาคานุสติ ถ้าอยู่ในลักษณะมั่นคง สุคติ คือชาติภพต่อไปของท่านก็จะเป็นไปในด้านดีโดยส่วนเดียว

ส่วนด้านของปรมัตถประโยชน์นั้น การที่เราเสียสละไปช่วยเหลือคนอื่น เป็นการสร้างบารมี แต่ขณะเดียวกัน ถ้าเห็นผู้ประสบภัยแล้ว เราเกิดความสลดสังเวชว่า การเวียนว่ายตายเกิดในวัฏสงสารนั้น จะต้องมีทุกข์โทษเวรภัยเช่นนี้อยู่เสมอ แล้วเราเกิดความเบื่อหน่าย ถอนจิตจากการยึดมั่นถือมั่น ก็จะก่อให้เกิดปรมัตถประโยชน์ ก็คือประโยชน์สูงสุด ได้แก่การหลุดพ้นจากกองทุกข์เข้าสู่พระนิพพาน

หรือถ้าจะเอาหลักประโยชน์ ๓ ขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าอีกส่วนหนึ่งมาจับ ก็คืออัตตัตถะ ประโยชน์ส่วนตน สิ่งที่เราทำนั้น เราย่อมได้ความรักจากบุคคลที่รับความช่วยเหลือจากเรา เราก็จะเป็นผู้ที่มีแต่คนรัก มีชื่อเสียงเกียรติคุณ กลายเป็นสร้างประโยชน์ให้เกิดขึ้นแก่ตน

ปรัตถะ คือ ประโยชน์ต่อผู้อื่น ได้แก่ ผู้ประสบภัย ซึ่งมีความเดือดร้อนด้วยปัจจัย ๔ ไม่ว่าจะเป็นอาหาร เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย หรือว่ายารักษาโรค เมื่อได้รับไปแล้ว ย่อมได้ก่อประโยชน์แก่เขาเอง ตลอดจนกระทั่งคนรอบข้าง ซึ่งกำลังเดือดร้อนอยู่ ได้บรรเทาเบาบางทุกข์ภัยต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น

ขณะเดียวกัน ก็เกิดอุภยัตถะ คือ ประโยชน์ทั้ง ๒ ฝ่าย ก็คือ ความสุขของผู้ให้ ความปลื้มใจของผู้รับ เกิดความรักใคร่สามัคคี กลมเกลียวเหนียวแน่น มีความรักความเมตตาต่อกัน ทำให้ประเทศชาติและพระพุทธศาสนาของเราเจริญมั่นคง เป็นต้น