[เถรี]

อย่างเช่นในอาทิตตปริยายสูตร เมื่อชฎิลสามพี่น้อง ก็คือท่านอุรุเวลกัสสป ท่านนทีกัสสป และท่านคยากัสสป กล่าวถึงการบูชาไฟว่าเป็นของดี เป็นของเลิศ องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ไม่ได้ตรัสว่าสิ่งทั้งหลายเหล่านั้นเป็นของเลว เป็นของที่ทำไม่ถูกต้อง แต่พระองค์ท่านบอกว่า "การบูชาไฟภายนอกถึงแม้จะดี แต่ท่านทั้งหลาย ถ้าบูชาไฟภายในจะดีกว่านั้น"

แล้วพระองค์ท่านก็บอกวิธีการบูชาไฟภายใน ซึ่งก็คือไฟรัก ไฟโลภ ไฟโกรธ ไฟหลงนั่นเอง โดยใช้คำว่า ราคัคคินา ไฟคือราคะ โทสัคคินา ไฟคือโทสะ โมหัคคินา ไฟคือโมหะ ซึ่งจะเกิดจากตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ของเรา ไปกระทบกับ รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส และธรรมารมณ์ ทำให้เกิดไฟ คือความร้อนของกิเลสขึ้นมาแผดเผาตัวเรา

ถ้าหากว่าถึงเวลาเราดับรูป ดับรส ดับกลิ่น ดับเสียง ดับสัมผัส ดับการครุ่นคิด ลงได้ ก็คือสักแต่ว่าเห็น สักแต่ว่าได้ยิน สักแต่ว่าได้กลิ่น สักแต่ว่าได้รส สักแต่ว่าสัมผัส ไม่เอาเข้ามาสู่ใจ ไฟทั้งหลายเหล่านี้ก็จะดับลง ในเมื่อไฟทั้งหลายเหล่านี้ดับลง ท่านก็จะเข้าถึงความดับอย่างแท้จริง ก็คือพระนิพพาน

เราจะเห็นได้ว่าสิ่งหนึ่งประการใดที่คนอื่นทำมา องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าไม่ได้บอกว่าผิด ไม่ได้บอกว่าไม่ดี หากแต่พระองค์ท่านต่อยอดด้วยสิ่งที่ดีกว่าให้เขาทั้งหลายเหล่านั้นเสมอ หรือแม้กระทั่งยุคปัจจุบัน ครูบาอาจารย์รูปหนึ่งของกระผม/อาตมภาพ คือหลวงปู่ดู่ พรฺหมฺปญฺโญ แห่งวัดสะแก จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เมื่อถึงเวลา ลูกศิษย์มาบ่น มาว่า มานินทาใครก็ตาม หลวงปู่ท่านพูดสั้น ๆ ชนิดที่คนฟังได้ยินแล้วสะอึกว่า "คนดีเขาไม่ตีใคร"

ดังนั้น..สิ่งทั้งหลายเหล่านี้ เราจะเห็นได้ว่า บุคคลที่เข้าถึงธรรมอย่างแท้จริง เช่นองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ดี หรือว่าหลวงปู่ดู่ก็ตาม ท่านไม่ใช่ผู้ "สิ้นคิด" ที่จะไปตำหนิโทษใคร เพราะเห็นอยู่อย่างชัดเจนว่า ทุกคนกำลังเป็นไปตามกรรม