[เถรี]

ส่วนทางด้านพี่น้องม้ง เย้า ลีซู หรือที่คนไทยเรียกว่าลีซอ มีจำนวนน้อย พี่น้องม้งถือว่ามากที่สุด มี ๒๙ ครอบครัว จำนวนร้อยกว่าคน และยังนิยมลูกเต็มบ้านหลานเต็มเมือง ตามประสาผู้ที่รับขนบธรรมเนียมมาจากประเทศจีนเต็ม ๆ ก็คาดว่าอีกไม่นานน่าจะแตกลูกแตกหลานมากขึ้นไปอีก

ส่วนพี่น้องเย้า หรือชื่อที่เรียกกันในหมู่ของตนเองก็คือ เมี่ยน หรืออิ้วเมี่ยน ลีซอหรือที่เรียกว่าลีซู อีก้อหรือที่เรียกว่าอาข่า คนทั้งหลายเหล่านี้จริง ๆ แล้ว แค่มาอาศัยทำมาหากินตามช่องทางที่ตนเองมองเห็น โดยเฉพาะการเก็บผลปาล์มมาทำลูกชิด ที่คนไทยไม่ทำกันเพราะว่าคันมาก

แต่ว่าพี่น้องเหล่านี้มีภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมาตั้งแต่โบราณ อย่างเช่นว่าใช้ฝุ่นดินจากจอมปลวกบ้าง ใช้น้ำคั้นใบตำลึงบ้าง ถึงเวลาเก็บลูกชิดเสร็จ ก็รีบถูตัวเองเป็นการใหญ่ ไม่ต้องเกาจนเลือดเข้าเลือดออกเหมือนกับคนไทย ก็เลยทำให้เขามีช่องทางทำกิน เพราะว่าเป็นงานที่คนไทยไม่เอา ในเมื่อเป็นเช่นนั้นก็ชักชวนพี่น้องของตนเองมา ก็เลยมีมากขึ้นเรื่อย ๆ

แต่ระยะหลังพอมีการประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติ ไม่ว่าจะอุทยานแห่งชาติเขาแหลม อุทยานแห่งชาติเขื่อนศรีนครินทร์ อุทยานแห่งชาติทองผาภูมิ อุทยานแห่งชาติเขาช้างเผือก ตลอดจนเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร ก็กลายเป็นว่าไม่มีที่ทำกิน จึงต้องเปลี่ยนอาชีพมาปลูกผลไม้เมืองหนาวกัน

ในปัจจุบันนี้ ผลไม้เมืองหนาวจากทางด้านชะแลที่เด่นชัดที่สุดก็คืออะโวคาโดกับสตอเบอรี่ ส่วนอื่น ๆ ที่เห็นทำกันอยู่ อย่างเช่นว่ากาแฟ ซึ่งค่อนข้างจะมีชื่อเสียงมาก และบรรดาพืชผักต่าง ๆ โดยเฉพาะฟักแม้ว หรือที่เรียกว่ามะระหวาน ฟักทอง มะละกอ หรือแม้กระทั่งในส่วนของผลไม้บางอย่างที่คนไทยเราเริ่มนิยม ก็คือทุเรียน ลองกอง ตลอดจนกระทั่งเงาะทองผาภูมิ ก็ทำกันมากขึ้นเรื่อย ๆ