[เถรี]

ส่วนในเรื่องของสมาธินั้น ถ้าเป็นไปได้ ให้อยู่กับลมหายใจเข้าออกตลอดทั้งวัน ถ้าหากว่าไม่ได้ อย่างน้อย ๆ เช้า ๆ เย็น ๆ ต้องมีเวลาในการภาวนาอย่างเอาจริงเอาจัง แต่ว่าจากการที่กระผม/อาตมภาพปฏิบัติมาด้วยตัวเอง ตอนช่วงเช้าภาวนาจนกำลังใจทรงตัวเต็มที่เท่าที่เราทำได้ แต่พอไปทำการทำงาน กระทบกระทั่งกับสารพัดอารมณ์ที่ประเดประดังเข้ามา ก็มักจะไม่พอใช้งาน จึงต้องไปภาวนาเพิ่มเติมตอนพักเที่ยง

ดังนั้น..เรื่องของอาหารการกิน จึงไม่ใช่เรื่องสำคัญ สักแต่ว่ายัด ๆ เข้าปาก กลืนลงท้องไปให้อิ่มก็พอ เอาเวลาที่เหลือไปภาวนาให้มากที่สุด เมื่อถึงเวลาช่วงบ่าย เราจะได้อาศัยกำลังนั้นทำงานของเราต่อ พอกระทบกระทั่งกับอารมณ์ต่าง ๆ เข้า ก็มักจะพังเสียก่อนที่จะหมดวัน เราจึงต้องมีการภาวนาในช่วงเย็น หรือช่วงค่ำด้วย เพื่อรักษาอารมณ์ใจให้ต่อเนื่องกัน

สำหรับท่านที่ฝึกใหม่ ๆ มักจะลำบากมาก หกล้มหกลุกวันหนึ่งเป็นร้อยเป็นพันครั้ง พุท..ยังไม่ทันจะ..โธ..เลย พังแล้ว แต่ถ้าพากเพียรพยายามทำไป ก็จะยืนระยะได้ยาวขึ้น นานขึ้น จนกระทั่งสามารถรู้ถึงลมหายใจเข้าออกและคำภาวนาเองโดยอัตโนมัติ ไม่ต้องบังคับ ถ้าอย่างนั้น ก็พอจะมีโอกาสเอาตัวรอดได้ แค่ใช้สติระมัดระวัง ประคับประคองลมหายใจและคำภาวนาเอาไว้ก็พอ แต่อย่าเผลอ..เผลอเมื่อไรก็หลุดหายอีก ต้องเริ่มต้นนับหนึ่งใหม่กันอีก

จึงเป็นเรื่องที่ต้องเพียรพยายาม ทำแล้วทำอีก ซ้ำ ๆ ซาก ๆ อยู่ทุกวัน แต่ถ้าทำได้เมื่อไร ท่านทั้งหลายจะมีความสุขมาก เพราะว่าสภาพจิตของเราจดจ่ออยู่กับลมหายใจ ก็คืออยู่กับปัจจุบัน ไม่ฟุ้งซ่านไปในอดีต ไม่ฟุ้งซ่านไปในอนาคต รัก โลภ โกรธ หลง ต่าง ๆ เกิดขึ้นไม่ได้ เราก็จะเป็นผู้ปราศจากกิเลสชั่วคราว

แต่ว่าผู้คนจำนวนมากก็ไปติดอยู่ที่ความสุขตรงนั้น เพราะว่าโดยปกติ คนเราก็จะโดนไฟใหญ่ ๔ กอง คือ รัก โลภ โกรธ หลง เผาผลาญอยู่ตลอดเวลา เมื่อกำลังสมาธิสูงพอที่จะกด รัก โลภ โกรธ หลง ให้ดับสนิทลงไปได้ชั่วคราว มีความสุขแบบบอกไม่ถูก ก็เลยติดอยู่แค่นั้นอีก

จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีปัญญาเข้ามาช่วยเหลือ มองให้เห็นอย่างชัดเจนว่าสมาธินี้เป็นเพียงเครื่องอาศัยเท่านั้น ไม่ใช่ที่พึ่งที่ระลึกอย่างแท้จริง เปรียบเหมือนเรือหรือแพที่จะส่งเราไปสู่จุดหมายที่ฝั่งตรงข้าม ถ้าหากว่าเรือรั่ว หรือแพแตกเสียก่อน เราก็ไปไม่ถึงจุดหมายปลายทาง ในเมื่อสมาธิยังหาความแน่นอนไม่ได้เช่นนี้ ขึ้นชื่อว่าสิ่งอื่นจะไม่มีความทุกข์นั้นย่อมไม่มี เพราะว่าไม่ได้อย่างใจของเราสักอย่าง