[เถรี]

แต่สมัยก่อนนี่เขาเลือก ไม่ใช่ปลาทั่ว ๆ ไปแล้วจะเอามาหมักน้ำปลา แต่เลือกว่าต้องปลาสร้อยเท่านั้น แล้วหมักปีนี้อย่างเร็วที่สุดต้องไปกินปีหน้า ก่อนหมักก็จะมีการเอาอ้อยควั่นมาผ่าสี่ วางรองก้นไหก้นโอ่งก่อนแล้วค่อยหมักน้ำปลา ถึงเวลาด้านหน้าปากไหที่เขาสานไม้ไผ่กันเอาไว้ ถ้าหากว่ามีแมลงวันวางไข่ หรือว่ามี "ขี้ขมวน" เกิดขึ้น เด็ก ๆ อย่างพวกเราก็จะโดนบังคับให้ไปทำความสะอาด

น้ำปลาที่หมักเองรสชาติจะอร่อยมาก โดยเฉพาะที่กรองมาใหม่ ๆ ถ้าเป็นสมัยนี้อาจจะไม่กินกัน เพราะว่าไม่รู้จักของดี เนื่องจากว่ากรองมาแล้วมักจะมีตะกอนอยู่ค่อนขวด นั่นคือเนื้อปลาที่เปื่อยยุ่ยแล้วทั้งหมด ราดข้าวลงไปก็กินกันชนิด "แหกหม้อแหกไห" แทบจะเอาข้าวลงไปเช็ดก้นหม้อก้นจานกันเลยทีเดียว..!

แต่คราวนี้ปรากฏการณ์ปลาออแบบนั้นก็มีอันตราย เพราะว่าพวกงูต่าง ๆ มักจะตามฝูงปลามา เพื่อที่จะหาอาหารกิน ก็คือกินปลานั่นแหละ..! ถ้าเจองูกินปลาธรรมดา หรือว่าเจองูงวงช้างก็ไม่เป็นไร แต่ถ้าไปเจอพวกงูเห่างูจงอางก็อาจจะถึงแก่ชีวิตได้..!

คราวนี้การที่โบราณอยู่ร่วมกับธรรมชาติ เขาจะสร้างบ้านใต้ถุนสูง เพื่อรองรับหน้าน้ำ พอหน้าแล้งก็เอาเรือขึ้นคานไว้ พอใกล้หน้าน้ำ ก็เอาเรือลงจากคานมา ตอกหมัน ยาเรือ ทาน้ำมัน ไอ้พวกรากศัพท์แบบนี้ ถ้าใครไม่เข้าใจลองไปค้นดูว่าเขามีแปลไว้หรือเปล่า ?

หมันนี่เป็นเปลือกต้นหมัน เอามาทุบแล้วจะเป็นเส้น ๆ ลักษณะคล้ายกับเส้นด้าย เวลาเราสร้างเรือแล้ว จะมีรอยแตก รอยถ่าง ระหว่างแผ่นไม้ ก็เอาเส้นหมันนี่อุดลงไป ตอกอัดให้แน่น แล้วก็ยาด้วยชันผสมน้ำมัน

ดังนั้น.โบราณเขาถึงได้มีภาษิตว่า "ยาเรือยาแพ ยาด้านนอก ยาขันยาจอก ยาด้านใน" ก็คือยาเรือต้องยาด้านนอก ถึงเวลาแรงดันน้ำดันขึ้นมา ก็จะได้ไม่เข้าเรือ แต่ว่าพวกขันพวกจอกอะไรที่เราใช้ใส่น้ำ ต้องยาทางด้านใน ก็คือปิดรูรั่วให้หมด ดังนั้น..คำว่า "ยา" ในที่นี้ก็คือ "อุดรูรั่ว" พวกเราเวลาเจ็บไข้ได้ป่วย ก็คือร่างกายรั่ว ก็เลยต้องกินยา เอาเข้าไปอุดรูรั่ว จะได้หายป่วย..!