[เถรี]

ที่กระผม/อาตมภาพเอาตัวรอดมาได้จนถึงปัจจุบันนี้ มีคติพจน์ประจำใจตัวเอง คือ ถ้าเห็นผู้หญิงหน้าตาพอไปวัดไปวาได้ จะบอกกับตัวเองเลยว่า "นั่นเมียเขา..!" อย่าไปหวังเลยว่าจะเป็นโสด ฉะนั้น..ถ้าหากว่าทุกท่านตั้งใจที่จะรักษาตัวตนของเรา เพื่ออยู่ในสมณเพศให้มั่นคงได้ ก็อาจจะต้องใช้วิธีเดียวกัน

คราวนี้ย้อนกลับมาใหม่ว่า การเรียนของเราไม่ใช่เรียนไปอย่างเดียว ต้องมีการทบทวนด้วย ไม่อย่างนั้นแล้วความรู้จะหล่นหายหมด ท่านทั้งหลายที่อยู่รุ่นเก่าหน่อยก็จะเห็นว่า ทั้งอำเภอทองผาภูมิ อาจจะทั้งจังหวัดกาญจนบุรี ดีไม่ดีก็ทั้งคณะสงฆ์ภาค ๑๔ ด้วย จะมีกระผม/อาตมภาพที่สามารถเฉลยนักธรรมชั้นตรี ชั้นโท ชั้นเอกด้วยปากเปล่าได้ อ่านโจทย์แล้วตอบได้เดี๋ยวนั้นเลย..!

เหตุที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะว่ารุ่นของกระผม/อาตมภาพ เขาบังคับให้ "ท่องแบบ" คำว่าท่องแบบก็คือต้องจดจำให้ได้ทั้งหมด สมัยหลัง ๆ นี่พวกเรานิยมการ "เก็งข้อสอบ" พอเก็งข้อสอบผิด ก็เป็นอันว่าเรียบร้อย ดังนั้น..การศึกษาที่ดี ควรที่จะศึกษาให้ครบถ้วน ไม่ใช่ไปเก็งว่าออกตรงไหน แล้วอ่านเฉพาะตรงนั้น ส่วนอื่นที่เราไม่ได้เรียน ความรู้ก็จะไม่อยู่ในหัวของเราเลย

แต่อาจจะมีบางอย่างที่นอกเหตุเหนือผล อย่างเช่นสมัยที่กระผม/อาตมภาพเรียนนักธรรมชั้นเอก เนื่องจากว่าป่วยเป็นมาลาเรีย แม้แต่แรงจะหายใจยังไม่มี จึงไม่ได้ท่องหนังสือ ต้องใช้คาถาท่านปู่พระอินทร์ช่วย แต่คราวนี้ในเรื่องของคาถาท่านปู่พระอินทร์นั้น ท่านต้องมีความรู้อยู่ในหัวบ้าง คืออย่างน้อยต้องอ่านผ่านตามา ไม่อย่างนั้นแล้วท่านจะขาดความมั่นใจ ต้องดูกระผม/อาตมภาพเป็นตัวอย่าง สมัยก่อนในเรื่องของการเรียนนักธรรม ส่วนใหญ่แล้วเขาจะยกบาลีมาเยอะมาก ในเมื่อเป็นเช่นนั้น ถ้าเป็นส่วนที่เราไม่เคยได้ยินมาก่อน เราอาจจะไม่มั่นใจและไม่กล้าเขียนลงไป

โดยเฉพาะกระผม/อาตมภาพเป็นคนมีความจำแม่น เมื่อให้บาลีมา ลืมไปว่าองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้านั้น หลายต่อหลายวาระ ที่ตรัสเนื้อหาคล้ายคลึงกัน ในเมื่อเขาให้ยกบาลีขึ้นมา ก็เขียนไปด้วยความมั่นใจเลย น หิรุณฺเณน โสเกน สนฺติํ ปปฺโปติ เจตโส ปรากฏว่าไม่มั่นใจตอนท้าย ไปจำบาลีอีกท่อนหนึ่ง ก็เลยแก้ไขตรงท้าย โดยไม่ยอมเชื่อในความรู้ที่ได้รับมาจากการใช้คาถา หรือว่าทิพจักขุญาณ

โดยปกติแล้ว กระผม/อาตมภาพเรียน มักจะได้คะแนนเต็ม งานนั้นถือเป็น "รอยด่างในชีวิต" เพราะว่าโดนหักไป ๕ คะแนน..! แทนที่วิชาธรรมวิจารณ์ของนักธรรมชั้นเอกจะได้ ๗๐ คะแนนเต็ม ก็เหลือแค่ ๖๕ คะแนนเท่านั้น..!