[ลัก...ยิ้ม]

เรื่อง รูป-นาม ไม่เที่ยง


เมื่อวันจันทร์ที่ ๑๔ มิ.ย. ๒๕๓๖ เพื่อนผู้ร่วมปฏิบัติธรรมกับผม ท่านยังไม่เข้าใจดีเรื่องรูป ๑ กับนามอีก ๔ ว่า รูปนั้นมองเห็นได้ด้วยตามเนื้อ แต่นามอีก ๔ ตัว ตาไม่เห็นแต่สัมผัสได้ด้วยใจ มันชอบสร้างปัญหาให้กับใจให้ไม่สงบอยู่เสมอ ๆ และรู้เท่าทันมันยาก หลวงพ่อฤๅษี ท่านก็เมตตามาสอนให้ ดังนี้

๑. “ก็ให้คิดว่านามมันก็ไม่เที่ยงเหมือนรูปนั่นแหละ ๕ ตัวนี้มันมาด้วยกัน สภาพมันก็เหมือนกัน เราบังคับมันไม่ได้ ก็อย่าไปสนใจยึดมั่นถือมั่นในมัน รูปนามเกิด เสื่อม ดับอยู่เป็นปกติ เวลาไหนมันบอกว่าดี เออ กูไม่เชื่อมึงหรอก เวลาไหนมันบอกว่าไม่ดี เออ ก็เรื่องของมึง”

๒. “ดูวิญญาณสัมผัส ที่มันรายงานมาให้จิตรับทราบตลอดเวลา (วิญญาณของขันธ์ ๕ คือ ระบบประสาทรับสัมผัสของตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ) ไม่ยึดไม่ถืออาการนั้นมาเป็นสาระ เพราะมันเกิด เสื่อม ดับอยู่อย่างนั้นเป็นปกติ มีเวทนาบอกให้จิตเรารู้อยู่ตามปกติ”

๓. “คอยดูสังขารตัวปรุงแต่งเอาไว้ให้ดี ระวังอย่าให้มันหลงปรุงแต่งธรรมเข้าเท่านั้น”

๔. “ไอ้สัญญาก็เหมือนกัน พยายามรู้เท่าทันมัน วิสัยโลกียชนมันก็จะจำแต่ของเลว จำโกรธ รัก โลภ หลง เราก็พยายามลืม ๆ มัน ทำเป็นไม่จำ ทิ้งมันไปเสีย เอาปัญญามาพิจารณา ให้รู้เท่าทันความเป็นจริงของรูปนามนี้ว่า มันไม่เที่ยง เกิดเสื่อม ดับอยู่เป็นปกติทุก ๆ ขณะจิตที่ลมหายใจเข้าออกก็ว่าได้ แล้วเรื่องอะไรจะไปยึดถือในมัน”

๕. “มองใคร ๆ ก็เห็นว่าไม่ช้าก็ตายหมด แม้ในที่สุดร่างกายของเราก็ต้องตาย พิจารณาไปว่า ไม่ว่าเราจะยึดมั่นถือมั่นในร่างกาย ว่าเป็นเราแค่ไหนก็ตาม ในที่สุดร่างกายหรือรูปนามมันก็ต้องตาย ตายแน่ไม่มีใครบังคับมันได้ แต่จิตนี่สิ ถ้ามันยังไม่ปลอดจากอารมณ์รัก โลภ โกรธ หลง มันก็ต้องกลับมามีร่างกายที่เกิด เสื่อม ดับ เต็มไปด้วยความทุกข์อย่างนี้อีก เราไม่เอาแน่ ตายเมื่อไหร่ ขอไปพระนิพพานจุดเดียว”