[ป้านุช]

คำสอนสมเด็จองค์ปฐม

เจริญวิปัสสนาขาดทุน(๑)

อย่าฝืนสังขาร ถ้าหากร่างกายเพลียจนเกินไป
แม้เป็นเวลาเจริญพระกรรมฐาน ก็ให้ร่างกายได้พัก

แต่กำหนดจิตพักอยู่บนพระนิพพานไปด้วย ปลงมรณานุสติไว้ให้ดี
เพราะหากร่างกายเพลียมาก ยิ่งฝืนเท่าไหร่ อารมณ์กลุ้มก็จักเกิดขึ้นมากขึ้นเท่านั้น
จำจักต้องโอนอ่อนผ่อนตามร่างกายบ้างในบางขณะ
อย่าเบียดเบียนร่างกายจนเกินไป การเจริญพระกรรมฐานจักไม่เป็นผล
เพราะเป็นอัตตกิลมถานุโยค