[เถรี]

ถาม : แยกเป็นสองส่วนอย่างไรครับ ?
ตอบ : ใช้มีดผ่า..! อยากจะบอกว่าถ้าส่วนเดียวยังทำไม่ได้ ก็ไม่ต้องไปพูดถึงสองส่วนให้เสียเวลา..!

ถาม : หนูเข้าไปลุยกลางวงได้หรือยังคะ ?
ตอบ : ถ้าพลาดก็อย่าให้เจ๊ง เป็นแค่ช่วงนิดเดียวที่เผลอ บางทีเราก็ประมาท ทั้ง ๆ ที่เอากำลังใจส่วนหนึ่งคุมไว้แท้ ๆ เผลอตอนไหนก็ไม่รู้ หลุดไปเลย ฉะนั้น..ประสบการณ์เรื่องจิตตก สมาธิตก กรรมฐานตกนี่มาถามได้เลย คุยสามปีก็ไม่หมด เพราะโดนมาหลายปี

ถาม : แล้วการคุยกับตัวเองละครับ ?
ตอบ : คุยกับตัวเองถ้าควบคุมไม่ได้ ก็ฟุ้งพอ ๆ กับการคุยกับคนอื่น

ตอนที่ฝึกทหารอยู่ มีประโยคหนึ่งของครูฝึกท่านพูดตามสภาพของทหาร แต่ว่าไปตรงกับสิ่งที่เราต้องการพอดี ครูฝึกท่านบอกว่า "วัน ๆ อย่าเอาแต่หายใจทิ้ง" พูดง่าย ๆ ว่าทหารต้องกระตือรือร้นอยู่ตลอดเวลา อยู่นิ่งไม่ได้ จะไปไหนพ้นชายคาต้องวิ่ง ถ้าหากไปเดินเอ้อระเหยลอยชายให้ครูฝึกเห็น เดี๋ยวก็ได้คลานไป..! พวกเรานี่หายใจทิ้งไปเยอะเลยนะ..!

ถาม : เคยมีบางครั้งค่ะ คุยกับคนอื่น จากสมาธิจากที่สูงก็ลดลงต่ำเท่ากับคนที่คุยด้วย ทีนี้พยายามจะงัดขึ้น งัดเท่าไรก็ไม่ขึ้น สุดท้ายเลยต้องหยุดคุย รู้สึกว่าตัวเองโง่มาก..!
ตอบ : หลวงพ่อวัดท่าซุงท่านเคยเล่าให้ฟัง ท่านบอกว่ามีอยู่ครั้งหนึ่ง จากสมาบัติแปดเหลือแค่อุปจารสมาธิ เท่านั้นแหละกิเลสมาฟ้าถล่มดินทลายเลย แทบปางตาย เผลอหน่อยเดียวก็หลุด ต้นทุนจากแสนหนึ่งเหลือไม่ถึงศูนย์จุดห้า ฉะนั้น...ช่วงแรกของการปฏิบัติที่ยังเป็นการกดกิเลสไว้ เผลอเมื่อไรเราก็เดือดร้อนเมื่อนั้น

ช่วงใหม่ ๆ ที่ฝึกแยกความรู้สึกเป็นสองส่วน ก็ใช้ภาวนาด้วย นับลูกประคำด้วย เราภาวนาคาถาบทไหน ? ได้กี่จบ ? นับลูกประคำไปแล้วเท่าไร ? จะต้องรู้ ถ้าตอนไหนรู้สึกว่า มีส่วนใดส่วนหนึ่งไม่ชัดเจน สมมติว่าต้องการสัก ๓๐ จบ ภาวนาไปถึง ๒๐ กว่าจบแล้ว แต่คราวนี้ไม่มั่นใจว่ากว่าเท่าไร เพราะบางทีก็เหลือแต่ตัวคาถา ส่วนจำนวนจบชักจะลืม ๆ เลือน ๆ ก็มานึกย้อนใหม่ นึกเอาครั้งที่ชัดที่สุดว่าเท่าไร ถ้าชัดที่สุด มั่นใจที่สุด เป็นจบที่ ๑๔ หรือ ๑๕ ก็ย้อนมานับตรงนั้นใหม่ พอโดนเข้าหลาย ๆ ทีก็เข็ด เพราะเริ่มใหม่อยู่เรื่อย ไม่จบสักที จึงต้องตั้งใจแบ่งความรู้สึกจดจ่ออยู่ตรงนั้นให้ชัดเจนมากที่สุด

การที่ความรู้สึกส่วนหนึ่งอยู่กับคำภาวนา ส่วนหนึ่งอยู่กับการเคลื่อนไหวทำการทำงาน ถ้าเราฝึกบ่อย ๆ เท่ากับว่าเราสามารถทรงสมาธิได้ทุกอิริยาบถ


พระครูธรรมธรเล็ก สุธมฺมปญฺโญ
เทศน์ช่วงบ่าย ณ บ้านอนุสาวรีย์
วันพุธที่ ๕ พฤษภาคม ๒๕๕๓