[เถรี]

ข้อต่อไปก็คือ มีความเคารพในพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์อย่างจริงใจ เพราะเห็นคุณที่แท้จริงของพระรัตนตรัยแล้วว่าเป็นอย่างไร ?

คือ เห็นในพระบริสุทธิคุณ เห็นในพระปัญญาคุณ เห็นในพระกรุณาคุณขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่สู้อุตส่าห์ค้นคว้าหาธรรมด้วยความยากลำบาก เมื่อตรัสรู้แล้วยังตรากตรำพระวรกายถึง ๔๕ ปีเต็ม ๆ เพื่อที่จะสอนสั่งสัตว์โลกทั้งหลายให้พ้นจากความทุกข์

เห็นคุณของพระธรรมว่า รักษาผู้ปฏิบัติไม่ให้ตกไปในทางที่ชั่ว ให้ล่วงพ้นจากอบายภูมิ ให้ก้าวเข้าสู่ภพภูมิที่ดียิ่ง ๆ ขึ้นไป ท้ายสุดก็นำพาให้หลุดพ้นเข้าสู่พระนิพพาน

เห็นคุณของพระสงฆ์สาวกขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ว่าเป็นผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ เมื่อปฏิบัติในธรรมได้แล้ว ก็นำมาสั่งสอนต่อประชาชนทั้งหลาย สั่งสอนเราทั้งหลาย ให้ได้รับประโยชน์เช่นเดียวกับท่านทั้งหลายเหล่านั้น

ดังนั้น..ความเคารพในพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ของพระโสดาบันนั้น จึงเป็นการเคารพเพราะว่าเห็นคุณของพระรัตนตรัยจริง ๆ จึงไม่ล่วงล้ำก้ำเกินแม้ด้วยกาย ด้วยวาจา หรือด้วยใจก็ตาม

ข้อสุดท้ายนั้น พระโสดาบันมีความรู้ตัวอยู่เสมอว่าตนเองจะต้องตาย โดยเฉพาะอย่างที่เรากำลังจับลมหายใจเข้าออกอยู่อย่างนี้ ก็จะมีความรู้สึกว่า เมื่อหายใจเข้าถ้าไม่หายใจออกก็ตายแล้ว หายใจออกถ้าไม่หายใจเข้าก็ตายเช่นกัน ความตายมีอยู่กับตัวตนของเราในทุกลมหายใจ

ดังนั้น..บุคคลที่เป็นพระโสดาบัน เมื่อรู้ตัวอยู่เสมอว่าจะต้องตาย ก็เอาจิตสุดท้ายเกาะอยู่กับพระนิพพาน

เราจะเห็นได้ว่าในเรื่องของศีล เรื่องของสมาธิ เรื่องของปัญญานั้น จะต้องทำควบคู่กันไปทั้ง ๓ ประการ ก็คือ เมื่อรักษาศีลให้ทรงตัวแล้ว การปฏิบัติภาวนาในสมาธิก็จะทรงตัวได้ง่าย และมีปัญญาเห็นว่าตัวเราก็ดี บุคคลอื่นก็ดี จะต้องตายอย่างแน่นอน ถ้าตายแล้วขอไปพระนิพพานแห่งเดียว

ไม่ได้เน้นเฉพาะในเรื่องของสมาธิอย่างท่านที่ถามในตอนช่วงบ่าย เพราะสมาธิจะเสื่อมไปบ้าง จะสูญไปบ้าง เมื่อเราพูดคุยหรือทำการทำงาน เมื่อถึงเวลาก็กำหนดรู้ลมหายใจเข้าออกเสียใหม่ เพื่อช่วยสร้างให้สติสมาธิของเราเข้มแข็งยิ่งขึ้น เพื่อเป็นฐานที่จะรองรับปัญญาที่เกิดขึ้น จะได้รู้แจ้งเห็นจริงในสิ่งที่ควรละ ควรวาง