อบรมที่เกาะพระฤๅษี วันที่ ๒๙ มิถุนายน ๒๕๕๐
เราน่าจะต้องเปลี่ยนบททำวัตรกันแล้ว
สัมมา ธารัง ปะเวจฉันโต กาเล เทโว ปะวัสสะตุ* เราทำความดี เทวดาเขาจึงบันดาลให้ฝนตกต้องตามฤดูกาล ความจริงบทนี้โบราณเขาใช้เป็นคาถาเรียกฝนอีกด้วย
การที่ฝนตกเป็นเรื่องปรกติ ถ้าหากว่าเราไปหงุดหงิดและรำคาญใจเราก็จะผิดปรกติ นั่นตัวเราผิดเอง เรื่องของดิน น้ำ ลม ไฟ ถึงวาระถึงเวลาเขาก็มา หน้าที่ของเราก็คือ รักษากำลังใจให้ดีที่สุด คราวนี้ในเรื่องของการปฏิบัตินั้น ถ้าเราอยากมักจะไม่ได้
เลยมีคำถามว่า
ถ้าไม่อยากแล้วจะทำไปทำไม ? ความอยากนั้นมีสองอย่างด้วยกัน อย่างแรกเขาเรียกว่า
ฉันทะ** ยินดีพอใจที่จะปฏิบัติในความดี อีกอย่างหนึ่งเขาเรียกว่า
ตัณหา*** เป็นความทะยานอยาก อยากมี อยากได้ อยากเป็น ด้วยอำนาจกิเลสชักนำ
สองอย่างนี้จะมีลักษณะที่ตรงกันข้าม อันหนึ่งกอบโกยเข้าหาตัวเองในด้านที่ไม่ดี อีกอันหนึ่งเป็นการโกยความดีเข้าใส่ตัว คราวนี้พวกเราทุกคนที่เริ่มปฏิบัติ มักจะอดไม่ได้หรอก อยากดีอย่างนั้น อยากดีอย่างนี้ อยากเป็นอย่างนั้น อยากเป็นอย่างนี้ อย่างใน
ปฏิปทาท่านผู้เฒ่า**** บอกไว้ ปฏิบัติทั้งทีก็ต้องให้เป็นพระอรหันต์ทรงปฏิสัมภิทาญาณไปเลย หวังไม่มากหรอก เอาแค่นั้นก็พอ..!
ถามว่า
ความต้องการอย่างนั้นผิดไหม ? ไม่ผิด..แต่ถ้าถึงเวลาภาวนาแล้ว เราตัดความต้องการตรงนั้นไม่ได้ อันนี้จะผิด เพราะว่าภาวนาเมื่อไร เราก็อยากเมื่อนั้น ก็จะเป็นตัวอุทธัจจะ
อุทธัจจะกุกกุจจะ ***** คำนี้เป็นสองศัพท์ซ้อนอยู่ด้วยกัน
อุทธัจจะ คือ ความฟุ้งซ่าน
กุกกุจจะ คือ ความหงุดหงิดรำคาญใจ ฟุ้งซ่านอยากเป็นนั้นอยากเป็นนี่ ไม่ได้อย่างใจเข้าก็รำคาญ ในเมื่อจิตไม่สามารถตั้งมั่นได้ ไม่สามารถรวมตัวเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันได้ กำลังก็ไม่พอใช้งาน
เมื่อกำลังไม่พอใช้งาน สิ่งที่เราหวัง สิ่งที่เราต้องการ แม้ว่าฌานสมาบัติข้างต้นอย่างปฐมฌาน ทุติยฌาน เราก็ไม่สามารถที่จะทรงได้ เพราะจิตเราไม่นิ่ง ไม่ทรงตัว
การปฏิบัติทุกระดับชั้น ต้องมีอุเบกขาอยู่ภายในการปฏิบัติของเรา
ถ้าไม่มีตัวอุเบกขาก็ก้าวหน้าไม่ได้
ตัวเอกัคตารมณ์ในฌานทุกระดับคือตัวอุเบกขา เราต้องวางกำลังใจว่า เรามีหน้าที่ทำ มีหน้าที่ภาวนา เมื่อทำแล้ว ภาวนาแล้ว ผลจะเกิดอย่างไรเป็นเรื่องของมัน
หมายเหตุ :
* พระครูอรุณธรรมรังษี :
มนต์พิธี : อักษรสมัย(๑๙๙๙) : กรุงเทพฯ : พ.ศ. ๒๕๔๒ : ปัตติทานะคาถา หน้าที่ ๘
** ที.ปา. ๑๑/๒๓๑/๒๓๓ : อภิ.วิ. ๓๕/๕๐๕/๒๙๒
*** อัง.ฉกฺก. ๒๒/๓๗๗/๔๙๔ : อภิ.วิ. ๓๕/๙๓๓/๔๙๔
**** พระราชพรหมยาน(วีระ ถาวโร ป.ธ.๔) :
ปฏิปทาท่านผู้เฒ่า : วัดท่าซุง ต.น้ำซึม อ.เมือง จ.อุทัยธานี ๖๑๐๐๐
***** อัง.ปญฺจก. ๒๒/๕๑/๗๒ : อภิ.วิ. ๓๕/๙๘๓/๕๑๐