[โอรส]

ถาม :เราจะรู้ได้อย่างไรครับว่าเมื่อไรเราแพ้ เมื่อไรเราจะชนะกิเลส ?
ตอบ : ตอนที่เขาสามารถดึงให้เราเบนความสนใจจากสิ่งที่ทำอยู่ ให้ไปสนใจโลกภายนอกก็แพ้แล้ว

ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ส่งออกไปเมื่อไร ก็แสดงว่าเสร็จเขาแล้ว

หรือไม่ก็สังเกตได้ว่านิวรณ์ห้ากินใจเราได้แล้ว รัก โลภ โกรธ หลง กินใจเราได้แล้ว

ถ้าขณะใดที่เราสามารถทำให้นิวรณ์ห้าสงบอยู่ ไม่สามารถกำเริบขึ้นมาได้ มีสติรู้อยู่ว่าสิ่งต่าง ๆ ที่เข้ามาทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย ต้องสกัดไว้ ไม่ให้เข้ามาในใจได้ เราก็ชนะ

แต่จริง ๆ แล้วไม่ใช่ชนะ เราแค่ยันเสมอ แต่ถ้าเผลอ เราก็แพ้อีก