[เถรี]

หลังจากนั้น พระอาจารย์จึงกล่าวว่า "โชคดีที่อาตมาอ่านตำรามามากหน่อย เวลาเขาถามเลยไม่จนแต้ม ถ้ามีน้อยหน่อยคงจะตายแน่ เพราะแต่ละคนแง่มุมจะไม่เหมือนกัน ต่อให้คล้ายกันก็ไม่ใช่อย่างเดียวกัน พระพุทธเจ้าจึงต้องสอนไว้ตั้ง ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขันธ์

เมื่อสอนถึง ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ เราจำเป็นต้องเรียนทั้งหมดหรือไม่ ? ไม่จำเป็น..อย่างใดอย่างหนึ่งก็พอ เพียงแต่ว่าก่อนจะจบ อย่างหนึ่งที่ต้องผ่านแน่เลย ก็คือในเรื่องของกายคตาสติ การพิจารณาร่างกายให้เห็นทุกข์เห็นโทษ ถ้าผ่านตรงจุดนี้ได้จริง ๆ สิ่งทั้งหมดที่ผ่านมาก็จะรวมลงที่เดียวกัน

ที่ว่ารวมลงเป็นที่เดียวกัน เราจะเห็นว่าในพระธรรมบทหรือพระไตรปิฎกกล่าวเอาไว้ว่า "บรรลุอรหัตผลพร้อมด้วยปฏิสัมภิทาญาณ เป็นผู้ทรงพระไตรปิฎก" ตรงจุดนี้หลวงพ่อฤๅษีท่านเคยสงสัยมาแล้ว ท่านบอกว่าเป็นไปได้อย่างไร คนไม่เคยเรียนไม่เคยศึกษามาก่อนเลย อยู่ ๆ กลายเป็นผู้ทรงพระไตรปิฎก

หลวงพ่อสมเด็จพระพุฒาจารย์ (นวม พุทธสรมหาเถระ) วัดอนงคารามจึงบอกว่า "แกลองไปพิจารณาดูสิ ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ มีอะไรที่กล่าวห่างไปจากร่างกายนี้บ้าง" สรุปแล้วทั้งหมดลงที่เดียวกัน ในเมื่อทั้งหมดลงที่เดียวกัน รู้จริงอย่างหนึ่งก็เท่ากับรู้ทั้งหมด จึงกลายเป็นผู้ทรงพระไตรปิฎกไปเลย"