[โอรส]

ถาม : พอทำถึงตรงนี้มีความรู้สึกว่าตอนนี้เรามีชีวิตอยู่เพื่อหน้าที่ที่ เราจะต้องทำ ทำตามหน้าที่ที่ ควรจะทำ แล้วก็ไม่มีความหวังที่จะอยากได้อะไร หรือเป็นอะไร ดูว่าง ๆ ไม่เข้าใจว่า...?
ตอบ : ...(หัวเราะ)... เข้าใจจ้ะ ไม่ต้องอธิบาย ตอนนี้ถ้าหากว่ารักษาอารมณ์ใจนั้นได้ เราก็จะอยู่เหนือบุญเหนือบาป รู้ว่าสิ่งนี้ดีก็ทำ รู้ว่าสิ่งนี้ชั่วก็ละ จิตไม่เกาะทั้งดีทั้งชั่ว ไม่กลัวตาย ไม่อยากตาย แต่พร้อมที่จะตายได้ทุกเวลา ถ้าหากว่างานของตัวเองหมด ก็จะไปทันที

ถาม :แบบนี้หรือเจ้าคะ ?
ตอบ : จ้ะ..เพราะฉะนั้น..รีบหางานให้เยอะ ๆ เข้าไว้ ...(หัวเราะ)... กำลังใจของคนที่ทำถึงจุดนี้ ถ้ากำลังใจตั้งตรงจุดจริง ๆ ไม่มีใครเขาอยากอยู่กันหรอก

ถาม : แล้วจิตเราสบายดีนะเจ้าคะ ?
ตอบ : วะ..! ไม่สบายใครเขาจะทำกันเล่า


ถาม : ทำต่อหรือเจ้าคะ ?
ตอบ : ทำต่อจ้ะ ถึงตอนนี้เราจะเข้าใจชัดเจนว่า จริง ๆ แล้วพระนิพพานไม่เห็นต้องยึดต้องเกาะอะไร เพราะเต็มอยู่ในใจของเราเอง ตายเมื่อไหร่เรารู้ว่าเราไปพระนิพพานแน่ พูดให้คนอื่นฟังมามากแล้ว เขาคลำตรงนี้ไม่ค่อยถูกกัน ...

แรก ๆ ก็ต้องอาศัยเกาะก่อน เหมือนเกาะราวบันไดเดินขึ้นบันไดมา เราเกาะเพื่อความมั่นคง แต่พอถึงห้องข้างบนแล้ว เราก็ไม่จำเป็นที่จะต้องแบกราวบันไดไปด้วย เพราะเราถึงแล้วนี่...

ดังนั้น..เมื่อถึงตอนนี้ อารมณ์พระนิพพานจะเต็มอยู่ในใจของเราเอง ในเมื่อเต็มอยู่ในใจของเราเอง เราก็จะเกิดความมั่นใจขึ้นมาว่า ตายตอนนี้เราก็นิพพานตอนนี้ ไม่เห็นจะต้องไปยึดไปเกาะอะไรอีกแล้ว

สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนมีนาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕