(ขออธิบายสั้น ๆ ว่า กาย-เวทนา ๒ ตัวแรกเป็นเรื่องของร่างกาย กายหรือรูปกายปกติของมันก็เกิด ๆ ดับ ๆ เป็นสันตติธรรม เป็นปกติของมัน เวทนาอาศัยกายอยู่ เมื่อกายเกิด-ดับ เวทนาก็ย่อมเกิด-ดับตามกาย สองตัวนี้ต้องมีสติกำหนดรู้อยู่เสมอ หากไม่กำหนดรู้ มันก็ไม่รู้ว่ามันเป็นทุกข์ของกาย ไม่เกี่ยวกับจิต ต้องกำหนดรู้ตลอดเวลา
ส่วนจิต หมายถึง เจตสิกคืออารมณ์ของจิต ซึ่งปกติไม่เที่ยงเกิด-ดับอยู่เป็นสันตติธรรมเช่นกัน สิ่งใดไม่เที่ยงสิ่งนั้นเป็นทุกข์ ไม่ควรยึดว่ามันเป็นเรา เป็นของเรา
ส่วนธรรมก็เกิด-ดับ ไม่เที่ยง ใครยึดเข้าก็เป็นทุกข์ทันที แบบเดียวกันกับเจตสิก
สำหรับจิตคือ เรานั้นเป็นผู้รู้ เป็นผู้รับรู้เรื่องของธรรม ๔ ตัวนั้น คือ กาย-เวทนา-จิต-ธรรม มันเกิด-ดับอยู่ตลอดเวลา คนละส่วนกับเราคือจิต ใน
การปฏิบัติที่ถูกจึงต้องรู้สักเพียงแต่ว่ารู้ รู้แล้ววาง ๆ ๆ ไม่ยึด-ไม่เกาะ-ไม่ปรุงแต่งไปตามสิ่งที่ตนรู้นั้น ๆ ขอเขียนไว้สั้น ๆ แค่นี้)
ธรรมที่นำไปสู่ความหลุดพ้น เล่ม ๗
รวบรวมโดย พล.ต.ท. นพ.สมศักดิ์ สืบสงวน
ขอเชิญทุกท่านเข้าไปอ่านได้ที่
www.tangnipparn.com