[เถรี]

หรือพิจารณาให้เห็นว่าร่างกายนี้มีความทุกข์อย่างไร ? ทุกข์ของการเกิด ทุกข์ของการแก่ ทุกข์ของการเจ็บ ทุกข์ของการตาย ทุกข์ของการพลัดพรากจากของรักของชอบใจ ทุกข์ของความปรารถนาไม่สมหวัง ทุกข์ของการกระทบกระทั่งอารมณ์ที่ไม่ชอบใจ หรือความทุกข์ที่เป็นสภาวะของร่างกาย เช่น ความหิว ความกระหาย ความร้อน ความหนาว ความเจ็บไข้ได้ป่วย เป็นต้น

มองให้ละเอียดที่สุดจนกระทั่งเห็นว่า การเกิดมานั้น ตั้งแต่ลืมตาขึ้นมานั้นจนกระทั่งการหลับตาลงไปในแต่ละวัน ไม่มีวินาทีใดเลยที่เราไม่ทุกข์ ถ้าสภาพจิตยอมรับอย่างนี้ ก็จะมีสภาพเช่นเดียวกัน คือเกิดความเบื่อหน่ายคลายกำหนัด หมดความอยากได้ในร่างกายนี้ หมดความอยากได้ในร่างกายคนอื่น ต้องการจะหลุดพ้นไปพระนิพพาน

หรือพิจารณาให้เห็นชัดเจนว่าร่างกายนี้ไม่ใช่เราไม่ใช่ของเราอย่างไร ? เป็นเพียงธาตุ ๔ ดิน น้ำ ไฟ ลม ที่เรายืมโลกมาใช้ชั่วคราว ตลอดระยะเวลาก็เจ็บ ก็ป่วย หิวกระหาย ร้อนหนาว ปวดอุจจาระปวดปัสสาวะ มีแต่ความทุกข์มาก่อกวนอยู่ตลอดเวลา นอกจากทุกข์แล้ว ยังไม่มีอะไรเป็นเราเป็นของเราอีกต่างหาก ขึ้นชื่อว่าร่างกายนี้เรายังพึงปรารถนาอยู่อีกหรือไม่ ?

ถ้าเราเห็นชัดว่าร่างกายนี้ไม่เที่ยงจริง ๆ เราไม่ต้องการอีกแล้ว เป็นทุกข์จริง ๆ เราไม่ต้องการอีกแล้ว ไม่มีอะไรเป็นเราเป็นของเราจริง ๆ เราไม่ต้องการอีกแล้ว ก็เอาจิตสุดท้ายจับที่หมายของเราคือพระนิพพานไว้

จะจับเป็นภาพองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่เรารักเราชอบ อย่างเช่นว่าองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าองค์ปฐมก็ได้ พระวิสุทธิเทพก็ได้ หรือท่านใดจะจับภาพองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในพระวิมานก็ได้ หรือบางท่านเอาจิตจดจ่ออยู่กับพระนิพพานทั้งหมดไปเลยก็ได้

ให้กำหนดใจว่า ถ้าหากว่าเราสิ้นชีวิตลงไปในวันนี้ ไม่ว่าจะด้วยเพราะอุบัติเหตุอันตรายอื่น ๆ หรือว่าเพราะหมดอายุขัยก็ตาม เราขอมาอยู่กับองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าบนนิพพานเท่านั้น ให้เอาจิตสุดท้ายจดจ่อไว้ดังนี้

ถ้ายังมีลมหายใจอยู่ ก็ให้กำหนดรู้ลมหายใจไปตามปกติ ถ้ายังมีคำภาวนาก็ให้กำหนดรู้คำภาวนาไป ถ้าไม่มีลมหายใจไม่มีคำภาวนา ก็สักแต่กำหนดรู้ว่าสภาวะตอนนี้เป็นเช่นนั้น ให้รักษาอารมณ์ปฏิบัติอย่างนี้เอาไว้จนกว่าจะได้ยินสัญญาณบอกว่าหมดเวลา


พระครูธรรมธรเล็ก สุธมฺมปญฺโญ
เทศน์ช่วงทำกรรมฐาน ณ บ้านวิริยบารมี
วันเสาร์ที่ ๑ ตุลาคม ๒๕๕๔