[เถรี]

องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าประสบความสำเร็จ เพราะว่าพระองค์มีความมุ่งมั่น อดทนแน่วแน่ จริงจัง ไม่ท้อถอย ถึงขนาดตั้งพระทัยว่า เมื่อนั่งลงไปแล้ว เลือดและเนื้อจะเหือดแห้งไปก็ตามที ชีวิตินทรีย์จะดับสลายไปก็ตาม ถ้าหากไม่สามารถรู้ธรรมได้แล้ว จะไม่ยอมทำลายบัลลังก์ ก็คือจะไม่ยอมลุกขึ้นเลย

พวกเราก็มาเปรียบกับกำลังใจของตนเองว่า ถ้าเราตั้งกำลังใจแบบนั้นแล้วเราจะอยู่ได้หรือไม่ ? ถ้าเราต้องทนลำบาก อดอาหารทีละหลาย ๆ วัน เราจะอยู่ได้หรือไม่ ? เราสามารถที่จะกำมือจนกระทั่งเล็บงอกทะลุฝ่ามือได้หรือไม่ ? เราสามารถที่จะนอนบนหนาม กินอุจจาระเป็นอาหาร ไม่อาบน้ำเป็นปี ๆ เราจะกระทำได้หรือไม่ ? แต่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้ากระทำมาแล้วทั้งสิ้น

เพราะฉะนั้น..ถ้าหากว่าเราปฏิบัติธรรมแล้วเจอความลำบากเล็กน้อย ต้องใช้คำว่าเล็กน้อยอย่างยิ่ง เมื่อเปรียบกับที่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้พบมา เรามีจิตใจที่มุ่งมั่นแน่วแน่ ไม่ย่อท้อ ไม่เปลี่ยนแปลง ตั้งหน้าตั้งตาก้าวไปสู่เป้าหมายของเราหรือไม่ ? เมื่อเราทบทวนดังนี้แล้ว ถ้าหากว่าเห็นว่าเรายังบกพร่องอยู่ ก็จำเป็นที่เราจะต้องเข้มงวดกับตัวเองให้มากขึ้น

ทุกวันเราต้องทบทวนดูว่า ศีลทุกสิกขาบทของเราบริสุทธิ์บริบูรณ์หรือไม่ ? เรายังล่วงศีลด้วยตนเอง หรือยุยงผู้อื่นให้ล่วงศีล หรือยินดีเมื่อเห็นผู้อื่นล่วงศีลอยู่หรือไม่ ? ในการปฏิบัติสมาธิภาวนา เรามีการกระทำที่ต่อเนื่องสม่ำเสมอหรือไม่ ? เมื่อกระทำต่อเนื่องสม่ำเสมอแล้ว เราสามารถใช้กำลังของสมาธินั้น กดกิเลสที่เป็นรัก โลภ โกรธ หลง ให้ดับลงชั่วคราวได้หรือไม่ ?

ถ้าหากว่ากดกิเลสให้ดับลงชั่วคราวได้ เรามีการนำเอากำลังสมาธินั้นมาช่วยในการพิจารณา เพื่อให้รู้เห็นสภาพความเป็นจริงบ้างหรือไม่ ? ว่าร่างกายของเรานี้เกิดขึ้นมาในเบื้องต้น เปลี่ยนแปลงแปรปรวนไปในท่ามกลาง และสลายตัวไปในที่สุด ระหว่างที่ดำรงชีวิตอยู่ก็ประกอบด้วยความทุกข์เป็นปกติ และท้ายสุดก็ไม่มีอะไรยึดถือมั่นหมายเป็นตัวตนเราเขาได้ เพราะว่าร่างกายประกอบขึ้นมาจากธาตุ ๔ คือ ดิน น้ำ ไฟ ลม ให้เราอาศัยอยู่เพียงชั่วคราว เมื่อถึงเวลาก็เสื่อมสลายตายพังคืนเป็นสมบัติของโลกไป