[ลัก...ยิ้ม]

ต่อจากนั้นก็ออกทางด้านปัญญา นี่ที่แปลก ตอนมันจะเปิดโลกธาตุแหละ เพียงสมาธินี้ รู้ขนาดไหนก็รู้ ไม่ได้กว้างขวางอะไร.. เต็มภูมิของสมาธิ เหมือนน้ำเต็มแก้วอยู่แค่นั้น จะทำ ‘ยังไง’ ก็ไม่เลยน้ำเต็มแก้ว เอาน้ำมหาสมุทรทะเลมันก็ล้นออกหมด ๆ ไม่เลยไปได้แหละ อันนี้ภูมิสมาธินี้แน่นขนาดไหนก็แค่นั้น น้ำเต็มแก้ว ๆ ให้เลยนั้นไม่ได้นะ

พอออกทางด้านปัญญา มันไม่ได้เป็นอย่างนั้นสิ ทีแรกความคิดทางด้านปัญญามันก็ไม่อยากคิด กวนใจ แน่ะ... จะคิดเรื่องนั้นเรื่องนี้มันเป็นการกวนใจ สู้อยู่แน่วไม่ได้ แต่ทีนี้คำสอนท่านสอนว่าอย่างนั้น ครูบาอาจารย์ท่านสอนอย่างนั้น ให้คิดให้พิจารณาทางด้านปัญญา มันก็ฝืนออกไป ฝืนออกไปทั้งที่ไม่อยากออกแหละ บืนออกไปพิจารณา ๆ เรื่องปัญญา เรื่องธาตุ เรื่องขันธ์ เกสา โลมา นขา ทันตา ตโจ นี้เป็นทางเดินของปัญญา แต่ก่อนเป็นทางเดินของความสงบเสียก่อน เช่น เกสา โลมา อันเดียวก็ตามสงบได้ในขั้นสมาธิ เอานี้เป็นอารมณ์แห่งสมาธิ ทีนี้พออันนี้พอสมควรแล้ว แยกอันนี้ออกไปเป็นวิปัสสนาเป็นปัญญา

ผมเป็น ‘ยังไง’ ที่เกิดที่อยู่ของมัน ‘ยังไง’ ขน เล็บ ฟัน หนัง ไล่กันไป ๆ ทีนี้มันกระจายออก ๆ มันก็เริ่มเห็นโทษของมันเรื่อย ๆ ๆ พอเห็นแล้ว ทีนี้ผลปรากฏขึ้นมาแล้ว ความสว่างกระจ่างแจ้ง ภูมิสมาธิไม่เป็นอย่างนั้น ภูมิปัญญาเป็นอย่างนี้

‘โอ๋ย.. มันต่างกันนี่น่ะ เหมือนกับมองเมฆ มองหมอก มองเห็นนั่นเห็นนี่เข้าไป อยู่สมาธิเหมือนกับอยู่ในไหเอาฝาปิดไว้ มันก็สบายอยู่ในไหนั่นซิ มันไม่ได้ออกจากไหจากตุ่มไปละซิ พอออกทางด้านปัญญา เปิดฝาไหฝาหม้อเข้าแล้ว มันก็เริ่มมองเห็นอันนี้ ทีนี้มันก็โดดออกจากหม้อล่ะซิ มันเห็นไม่ถนัดเข้าใจไหม โดดออกจากหม้อนี้ ฟาดนี้เตลิดเปิดเปิง อ้าว.. เราเป็นนี่นะ..’