[ลัก...ยิ้ม]

บ้านพักสามผาน

เมื่อออกพรรษาแล้วท่านได้พาโยมมารดามาพักที่บ้านสามผาน อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี (ขณะนั้นยังไม่เป็นวัด) แม้กระนั้น ญาติโยมทางสถานีทดลองฯ ก็ยังได้ตามมาฟังธรรม และนิมนต์ขอให้ท่านกลับไปอยู่เนือง ๆ จนบางครั้งเป็นเหตุให้ญาติโยมทางบ้านสามผานเริ่มรู้สึกอึดอัดอยู่ไม่น้อย เพราะก็เคารพรักท่านเหมือนกัน ไม่อยากให้กลับไป อยากจะให้ท่านอยู่ที่นั่นนาน ๆ หรือหากเป็นไปได้ก็อยากให้อยู่ตลอดไปเลย

ในหนังสือประวัติหลวงปู่ฟัก สันติธัมโม กล่าวถึงเหตุการณ์ในช่วงเวลานี้ว่า
“... พอถึงช่วงเวลาที่หลวงตามหาบัวมาจำพรรษาที่จันทบุรี ณ วัดชากใหญ่ อำเภอแหลมสิงห์ ก่อนหลวงตาจะกลับไปอุดรธานี ผู้ใหญ่ปิ๋นได้ไปนิมนต์ท่านขึ้นมาพักบนเขาน้อยสามผาน โดยมีพระอาจารย์ฟักซึ่งยังเป็นฆราวาสตามผู้ใหญ่ไปนิมนต์ด้วย

เมื่อท่านรับนิมนต์ จึงได้พาคณะรวมทั้งโยมมารดาของท่าน ขึ้นมาพำนักที่กุฏิชั่วคราวบนเขา สมความปรารถนาของผู้นิมนต์ ในครั้งนั้นพระอาจารย์ฟักเป็นผู้ถือบริขารของหลวงตาเอง พร้อมทั้งมาอุปัฏฐากรับใช้ ครั้งรุ่งเช้าก็คอยถือย่ามตาม เพื่อนำทางว่าควรไปโปรดญาติโยมทางไหนบ้าง เพราะท่านเป็นคนในพื้นที่ย่อมรู้หนทางเป็นอย่างดี...”

พอดีในตอนนั้น โยมมารดาก็ป่วยมากด้วยโรคอัมพาต จำเป็นจะต้องได้พากลับมาที่บ้านตาด จังหวัดอุดรธานี อีกทั้งโรคของโยมมารดาก็บังเอิญถูกกับยาสมุนไพรของหมอที่นั่น จึงเป็นอันต้องจากชาวจันทบุรีมาด้วยความอาลัยทั้งสองฝ่าย

เพราะเหตุที่ท่านไปจังหวัดจันทบุรีในคราวนั้นเอง จากนั้นมาชาวจันทบุรีก็ได้ตามมาศึกษาปฏิบัติธรรมกับท่าน ที่วัดป่าบ้านตาดไม่เคยขาด และท่านเองหากมีโอกาสก็จะไปเยี่ยมพี่น้องชาวจันทบุรีอยู่เสมอเช่นเดียวกัน

สำหรับการเที่ยววัดกรรมฐานในจังหวัดอื่น ๆ ของภาคตะวันออก องค์หลวงตาได้เคยกล่าวไว้เช่นกัน แม้มิได้ระบุช่วงเวลาที่แน่ชัดไว้ก็ตาม ท่านได้ยกเอาท่านพระอาจารย์เกิ่ง อธิมุตตโก เป็นต้นเหตุแห่งกรรมฐานในจังหวัดชลบุรี ดังนี้
“... ท่านอาจารย์เกิ่งได้ลูกศิษย์ลูกหามาก เฉพาะอย่างยิ่งฝ่ายพระอยู่ทางเมืองชลฯ ฆราวาสไม่ค่อยมี แต่พระมีเยอะ ท่านไปอยู่ต้น ๆ บางพระ แถวนั้นแหละ จากนั้นขยายออกวัดวา เราไปเที่ยวหมดแถวนั้นตามหลังท่านไป สำนักท่านอาจารย์เกิ่ง ๆ เราไปเที่ยวตามหลังท่าน ...

เราไปเที่ยวทางโน้น ท่านไปก่อนหน้าแล้ว .. เบิกทางกว้างขวางไว้หมด วงกรรมฐานเข้าใจกันพอสมควรแล้ว เราไปตามหลัง ท่านอาจารย์เกิ่งเบิกทางก่อน สมชื่อสมนามที่ท่านเคยเป็นอุปัชฌาย์ ญัตติปุ๊บเป็นธรรมยุต ลูกศิษย์หลวงปู่มั่นเรียน ก.ไก ก.กา ใหม่.. ตั้งใหม่เลย เป็นผู้ใหม่ใช่ไหมล่ะ นิสัยท่านดูลักษณะท่าทางน่าเกรงขาม”