[เถรี]

กายของเราถ้าประกอบด้วยกายสุจริต ก็คือ ไม่ฆ่าสัตว์ ไม่ลักทรัพย์ ไม่ประพฤติผิดในกาม ไม่ดื่มสุราเมรัย จะเห็นว่ากวาดเอาศีล ๕ ไป ๔ ข้อแล้ว ในส่วนของวจีสุจริตนั้น ก็คือไม่พูดโกหก ไม่พูดคำหยาบ ไม่พูดส่อเสียด ไม่พูดเพ้อเจ้อ จะเห็นได้ว่าในส่วนของศีล ๕ นั้น เติมเต็มไปอีก ๑ ข้อ ครบถ้วน ๕ ข้อพอดี ก็ไปเพิ่มในส่วนของกรรมบถ ๑๐ คือไม่พูดคำหยาบ ไม่พูดส่อเสียด ไม่พูดวาจาเพ้อเจ้อไร้ประโยชน์

ในส่วนของมโนสุจริต คือความดีทางใจนั้น ประกอบไปด้วย ความเป็นสัมมาทิฐิ คือเห็นว่าสิ่งที่พระพุทธเจ้าสอนมานั้นถูกต้อง สมควรที่เราจะเร่งปฏิบัติตาม เพื่อให้เกิดผลดีแก่ตนเอง เป็นบุคคลที่ไม่โกรธเกลียดอาฆาตพยาบาทใคร อาจจะโกรธได้ แต่โกรธแล้วต้องไม่ผูกโกรธ หมายความว่าโกรธแล้วต้องลืมได้ และเป็นบุคคลที่ไม่โลภอยากได้ของคนอื่นจนเกินพอดี ถ้าหากว่าอยากได้สิ่งใด ให้หามาให้ถูกต้องตามศีลตามธรรม เป็นต้น

เมื่อเป็นดังนี้ก็แปลว่า ในการที่เราจะรักษากาย วาจา ใจของเราให้บริสุทธิ์บริบูรณ์นั้น ประกอบไปด้วยศีลอย่างสมบูรณ์อยู่แล้ว ถ้าหากว่ากาย วาจา ใจของเราประกอบไปด้วยศีลอย่างสมบูรณ์ สภาพจิตของเราก็จะทรงตัวตั้งมั่นเป็นสมาธิได้ง่าย บุคคลที่สภาพจิตทรงตัวตั้งมั่นเป็นสมาธิ จะภาวนาหรือพิจารณาอะไรก็มีความคล่องตัว มีความรู้แจ้งเห็นจริง ปลอดโปร่งไปหมด

ศีลจึงเป็นเบื้องต้นของความดีตามที่ว่ามานี้ จึงสมควรที่พวกเราทุกคนจะทบทวน ระมัดระวังเอาไว้ทุกวัน ถ้าหากพบว่าศีลของเราบกพร่อง ไม่บริสุทธิ์บริบูรณ์ หรือว่าขาดลง ก็ให้ตั้งใจว่าตั้งแต่วินาทีนี้เป็นต้นไป เราจะเป็นผู้ที่มีศีลบริสุทธิ์บริบูรณ์ แล้วหลังจากนั้นก็ให้ตั้งหน้าตั้งตาระมัดระวังรักษาต่อไป