[วาโยรัตนะ]

ตำรับยาหอม และยากวาด

๑. ยาหอมเทพวิจิตร
ท่านให้เอา ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ ลูกกระวาน กานพลู จันทน์แดง จันทน์ขาว กฤษณา กระลำพัก ขอนดอก ชะลูด อบเชย เปราะหอม แฝกหอม หนักสิ่งละ ๒ ส่วน ผิวมะกรูด ผิวมะงั่ว ผิวมะนาว ผิวส้มตะรังกะนู ผิวส้มจีน ผิวส้มโอ ผิวส้มเขียวหวาน หนักสิ่งละ ๔ ส่วน ผิวส้มซ่า หนัก ๒๘ ส่วน ดอกพิกุล ดอกบุนนาค ดอกสารภี เกสรบัวหลวง ดอกบัวขม ดอกบัวเผื่อน หนักสิ่ง ละ ๔ ส่วน ชะมดเช็ด การบูร หนักส่งละ ๑ ส่วน โกฐสอ โกฐเขมา โกฐหัวบัว โกฐเชียง โกฐชฏามังสี หนักสิ่งละ ๔ ส่วน เทียนดำ เทียนแดง เทียนขาว เทียน ข้าวเปลือก เทียนตาตั๊กแตน เทียนยาวพาณี เทียนสัตตบุษย์ เทียนเกล็ดหอย เทียนตากบ หนักสิ่งละ ๔ ส่วน พิมเสนหนัก ๔ ส่วน ดอกมะลิ หนัก ๑๘๔ ส่วน
วิธีทำ บดเป็นผงใช้ชงกับน้ำร้อนรับประทาน หรือ ผสมน้ำดอกไม้เทศ ทำเป็นเม็ด หนักเม็ดละ ๐.๕ กรัม ก็ได้ รับประทาน ครั้งละ ๕ - ๗ เม็ด
สรรพคุณแก้ลม บำรุงหัวใจ วิงเวียนศีรษะ หน้ามืดตาลาย


๒. ยาหอมทิพยโอสถ
ท่านให้เอา ดอกพิกุล ดอกบุนนาค ดอกสารภี ดอกมะลิ เกสรบัวหลวง ดอกกระดังงา ดอกจำปา ดอกบัวจงกลนี หัวแห้วไทย กระจับ ฝาง จันทน์แดง จันทน์ขาว จันทน์เทศ กฤษณา ชะลูด อบเชย สมุลแว้ง สนเทศ ว่านน้ำ กระชาย เปราะหอม ดอกคำไทย ชะเอมเทศ สุรามฤต ข่าต้น ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ หนัก สิ่งละ ๔ ส่วน โกฐสอ โกฐเขมา โกฐหัวบัว โกฐเชียง โกฐจุฬาลัมพา โกฐกระดูก โกฐก้านพร้าว โกฐพุงปลา โกฐชฏามังสี หนักสิ่งละ ๒ ส่วน เทียนดำ เทียนแดง เทียนขาว เทียนข้าวเปลือก เทียนตาตั๊กแตน เทียนพาณี เทียนสัตตบุษญ์ เทียนเกล็ดหอย เทียนตากบ การบูร หนักสิ่งละ ๑ ส่วน ชะมดเช็ด พิมเสน หนักสิ่งละ ๒ ส่วน
วิธีทำ ชนิดผง บดเป็นผง ชนิดเม็ด บดเป็นผง ทำเป็นเม็ด หนักเม็ดละ ๐.๕ กรัม รับประทาน ชนิดผง ครั้งละ ๑/๒ - ๑ ช้อนกาแฟ ชนิดเม็ด ครั้งละ ๕ - ๗ เม็ด
สรรพคุณ แก้ลมวิงเวียน ละลายน้ำดอกไม้หรือน้ำสุก


๓. ยามหานิลแท่งทอง
ท่านให้เอา เนื้อเม็ดสะบ้ามอญสุม กระดูกกาสุม กระดูกงูเหลือมสุม หวายตะค้าสุม เม็ดมะละกอสุม ลูกมะคำดีควายสุม ถ่านไม้สัก จันทน์แดง จันทน์เทศ ใบพิมเสน ใบหญ้านาง หมึกหอม หนักสิ่งละ ๑ ส่วน เบี้ยจั่นคั่วให้เหลือง ๓ เบี้ย
วิธีทำ บดเป็นผง ทำเป็นเม็ด ปิดทองคำเปลว หนักเม็ดละ ๐.๕ กรัม รับประทาน รับประทานวันละ ๒ ครั้ง ผู้ใหญ่ครั้งละ ๓ - ๔ เม็ด เด็กครั้งละ ๑ - ๒ เม็ด
สรรพคุณ แก้ไข้ แก้กระหายน้ำ แก้หัด อีสุก อีใส


๔. ยาเขียวหอม
ท่านให้เอา ใบพิมเสน ใบผักกระโฉม ใบหมากผู้ ใบหมากเมีย ใบสันพร้าหอม รากแฝกหอม เปราะหอม จันทน์เทศ จันทน์แดง ว่านกีบแรด ว่านร่อนทอง เนระพูสี พิษนาศน์ มหาสดำ รากใคร้เครือ ดอกพิกุล เกสรบุนนาค เกสรสารภี เกสรบัวหลวง หนักสิ่งละ ๑ ส่วน ระย่อม หนัก ๑/๔ ส่วน
วิธีทำ ยาทั้งหลายนำมาบดเป็นผง รับประทาน วันละ ๔ - ๕ ครั้ง ผู้ใหญ่ครั้งละ ๑ ช้อนกาแฟ เด็กครั้งละ ๑/๒ ช้อนกาแฟ
สรรพคุณแก้ตัวร้อน ร้อนใน กระหายน้ำ ละลายน้ำสุก หรือน้ำดอกมะลิ แก้พิษหัด พิษสุกใส ละลายน้ำรากผักชีต้ม หรือรับประทาน และชะโลม