[เถรี]

มโนมยิทธิสาระสำคัญก็คือว่า ใช้อารมณ์ใจเกาะพระนิพพาน พอเคยชินกับอารมณ์นั้นแล้ว เราจะจำอารมณ์นั้นได้ว่า สภาพจิตที่ว่างเพราะปราศจากการปรุงแต่งนั้นเป็นอย่างไร แล้วเราก็พยายามทำกำลังใจของเราให้ได้อย่างนั้น

แต่ว่าที่เจอมาร้อยละ ๙๙ เขาเอาไปใช้ผิด ผมเคยอธิบายให้ฟังว่า (ท่านหยิบปากกาขึ้นมา) นี่ถ้าเราเห็นว่าเป็นแค่ปากกา (จริง ๆ แล้วเรายังใช้ไม่ได้ เพราะเรายังเห็นว่ามันเป็นปากกาอยู่) แต่ถ้าเราเห็นสักแต่ว่าเป็นรูป สักแต่ว่าเป็นธาตุก็จะจบ แต่ถ้าเราไปคิดต่อว่า เออ..เป็นปากกา ใช้เขียนหนังสือได้ สภาพจิตที่ปรุงแต่ง ก็จะคิดต่อไปว่า เออ...วันก่อนคนนั้นด่าเรา ทำไม่ดีกับเรา เดี๋ยวเราเขียนจดหมายไปด่ามัน ตรงนี้ปรุงแต่งแล้ว ออกไปทางโทสะ สาวคนนั้นสวยดี เราจะเขียนจดหมายไปจีบสักหน่อย อันนี้ออกไปทางราคะ บ้านนั้นรวยนักหนาเขียนจดหมายไปเรียกค่าไถ่ อ้าว..นี่ก็โลภะ โลภอีกแล้ว

ถ้าหากว่าสติ สมาธิ และปัญญาเท่าทัน มองแล้วไม่ปรุงแต่ง แค่สักแต่ว่าเห็น ก็เป็นแค่รูปหรือธาตุเท่านั้น แต่ถ้าหากเริ่มปรุงแต่งเมื่อไร ก็จะเป็นโทษกับเราทันที

ทีนี้ในสภาพของพระนิพพาน จิตเราปราศจากการปรุงแต่งอย่างสิ้นเชิง รัก โลภ โกรธ หลงต่าง ๆ และความทุกข์ ไม่สามารถที่จะเกิดได้ หลวงพ่อท่านสอนเราให้ชินกับอารมณ์ใจอย่างนั้น แล้วลงมาทำต่อข้างล่าง นั่นคือสาระสำคัญที่สุดของมโนมยิทธิ แต่ว่าพวกเรามาใช้ผิด ผมขี้เกียจไปตามต้อน ก็เลยเลิก สอนแต่ธรรมดา ๆ ดีกว่า ไม่เช่นนั้นถ้าเขาแหกคอกไป เราก็ต้องรับผิดชอบในฐานะอาจารย์อีก ต้องไปตามต้อนให้กลับเข้าคอกอีก

ถึงตรงนี้มีข้อเสียจุดใหญ่เลยก็คือว่า ถึงเวลาเขาจะไม่ฟังเรา เขาไม่ฟังเราเพราะเขาเห็นเอง ในเมื่อเขาเห็นอย่างนั้นเขาก็เชื่อ ผมเคยบอกว่า คุณเห็นอย่างนั้นยังเชื่อไม่ได้

เหมือนกับเราเห็นเขาไล่ฆ่าไล่ฟันกันมา คุณก็ถือมีดถือปืนเข้าไปช่วยเขา เขาจะกระทืบตาย..! เพราะเขากำลังถ่ายหนังกันอยู่ เราเห็นจริงหรือเปล่า ? เห็นจริง แต่เรื่องที่เห็นนั้นไม่จริง เพราะของบางอย่างเขาปรุงแต่งมาหลอกกันได้ แต่ด้วยความที่พวกเขาเห็น เขาก็เลยปักใจเชื่อมั่น แล้วก็โดนหลอกให้หลงทางไปเรื่อย จากที่จะมุ่งตรงเพื่อความหลุดพ้น ก็จะถูกพาเดินวนแล้วไปไหนไม่รอด แล้วทีนี้เขาจะหลงนานเลย เพราะเขาเห็น ผมก็เลยตัดสินใจว่า เลิกสอนดีกว่า แต่ว่าทางวัดท่าซุงเขายังสอนอยู่ ลูกศิษย์ผม..พระมหานันทวัฒน์ เขาก็เปิดบ้านสุมโนสอนอยู่ ถ้าหากอย่างนั้นก็ไปฝึกได้ แต่ขอเตือนเอาไว้ว่า ยิ่งรู้เห็นชัดเท่าไร ก็ยิ่งโดนหลอกได้ง่ายเท่านั้น

แรก ๆ ก็จะตรงไปตรงมา แต่พอเราเผลอหน่อยเดียว เขาเริ่มตะแบงข้างแล้ว แล้วท้ายสุดเราจะเห็นว่า กิเลสกับเราหน้าตาเหมือนกันเปี๊ยบเลย