[สุธรรม]

ถาม : ๑. ปกติจะนอนภาวนาจนหลับ ตื่นขึ้นมาจะรู้สึกเบาสบาย แต่จะมีบางวันที่รู้สึกตัวขึ้นมาระหว่างนอน เพราะจิตไปจำเรื่องที่อยากจะลืมในอดีต หรือเรื่องน่าอายที่เคยทำไว้ชัดเจนมาก รู้สึกแย่คิดว่าไม่อยากเป็นตัวเรา เกลียดตัวเอง ไม่อยากอยู่แล้ว อยากตาย อยากหลุดไปให้พ้นจากความเป็นตัวเรา ก็จับภาพพระและภาวนา เป็นแบบนี้ตัดไปตัดมาระหว่างภาพในอดีตที่อยากจะลืมกับภาพพระที่พยายามยึดไว้ มันตัดไปมาเร็วมาก ในตาที่หลับเหมือนมีฟ้าแลบตลอดเวลา รู้สึกเครียดและปวดหัวจะตื่นก็ไม่ตื่น จะนอนต่อก็นอนไม่หลับ อาการนี้เกิดจากอะไรแล้วต้องแก้ไขอย่างไรคะ บางวันคือนอนภาวนาแล้วตัวจะร้อนวูบวาบเหมือนเป็นไข้ เป็นเพราะอะไรคะ แต่บางวันจะเพลียมาก ตื่นมาไม่มีแรงเลยค่ะ เกิดจากความเจ็บป่วยของร่างกาย หรือเป็นผลจากการภาวนาคะ


ตอบ : เกิดจากหลายสาเหตุด้วยกัน ประการแรกคือหลุดไปจากอารมณ์ปัจจุบัน ประการที่สอง กิเลสมารมาแกล้ง วิธีแก้ไขก็คือ ทันทีที่รู้ตัว ให้รีบกลับมาอยู่กับลมหายใจเข้าออก

การที่ภาวนาแล้วตัวร้อนเหมือนเป็นไข้ เกิดจาก ๒ สาเหตุด้วยกัน คือ ๑. ภาวนาแล้วลมหายใจเริ่มละเอียด ทำให้การเผาผลาญในร่างกายดีขึ้น ๒. ขันธมารมาดึงให้เราสนใจเรื่องของร่างกาย จะได้ลืมการภาวนา ส่วนการภาวนาแล้วเพลีย หมดแรง ก็เพราะส่งใจไปกับเรื่องไม่เป็นเรื่องทั้งหลายมากจนเกินไป พยายามอยู่กับลมหายใจเข้าออกให้มากที่สุด ก็จะผ่านพ้นไปได้เอง