[เถรี]

เมื่อพิจารณานำหลักปธาน ๔ ในพระพุทธศาสนา มาประยุกต์เข้ากับหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาแล้วจะพบว่า การนำหลักสังวรปธาน และปหานปธานนี้ มาเป็นกระบวนการระงับปัญหาทุจริตคอรัปชั่นที่เกิดขึ้นในสังคมไทย ซึ่งเป็นวัฒนธรรมในรูปแบบเก่า เป็นกระบวนการจัดการกับสารพันปัญหาทุจริตที่เกิดขึ้น ให้สงบระงับไป

โดยยึดหลัก ๓ ประการคือ ธมฺมํ จเร สุจริตํ เป็นการเพิ่มอำนาจให้คนดี บีฑาคนชั่ว และยึดหลักให้มีความละอายชั่วกลัวบาป ไม่ยอมอดทนต่อปัญหาทุจริตต่าง ๆ อย่างนิ่งเฉย กล่าวอีกอย่างหนึ่งว่า สังวรปธานก็คือกัน ปหานปธานก็คือแก้ เหล่านี้ทั้งหมดถือเป็นกระบวนการระงับดับทุจริตด้วยหลักธรรมในพระพุทธศาสนา

กระบวนการต่อไปคือ กระบวนการสร้างวัฒนธรรมแห่งความสุจริต โดยใช้หลักภาวนาปธาน และอนุรักขนาปธาน ซึ่งภาวนาปธานนั้นกล่าวว่าเป็นการสร้างสรรค์ อนุรักขนาปธานนั้นก็คือรักษา แปลว่าเราต้องมีทั้งกัน ทั้งแก้ ทั้งสร้างเสริม และการรักษา ถือเป็นกระบวนการสร้างสรรค์วัฒนธรรมแบบใหม่ที่ยังไม่เกิดขึ้น ให้มี ให้เกิดขึ้น และรักษาเอาไว้ให้ได้ตลอดไป เพื่อให้เกิดสังคมที่เข้มแข็ง อุดมด้วยปัญญา ในการใช้หลักจิตพอเพียงมาต้านทุจริต ร่วมกับการพัฒนาจิตใจ

โดยการนำรูปแบบความเข้มแข็งแบบ STRONG โมเดลมาใช้ในสังคม มีหลักสุจริต ๓ คือ กายสุจริต วจีสุจริต และ มโนสุจริต สร้างเป็นเครือข่ายวัฒนธรรมแห่งความสุจริตอย่างต่อเนื่อง และสร้างพลเมืองดีที่มีความรับผิดชอบต่อสังคมให้มากที่สุด ถือว่าเป็นกระบวนการสร้างวัฒนธรรมความสุจริต ด้วยหลักของภาวนาปธาน และอนุรักขนาปธาน

ด้วยประการนี้ การนำเอาหลักปธาน ๔ ในพระพุทธศาสนา มาประยุกต์รวมกับหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา จึงเป็นหน้าที่ของทุกคนในสังคม เพราะว่ากระบวนการทั้งสองประการ คือการระงับทุจริตด้วยหลักสังวรปธาน และปหานธาน กับกระบวนการสร้างวัฒนธรรมแห่งการสุจริต ด้วยหลักภาวนาปธาน และอนุรักขนาปธานนั้น