[หยาดฝน]

ในเมื่ออยู่ในลักษณะนั้น องค์สมเด็จพระภควันต์บรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงได้กล่าวว่า พระองค์ท่านบรรลุอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณแล้ว ในเบื้องแรกปัญจวัคคีย์ก็ยังไม่เชื่อ องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสซ้ำว่า "ตั้งแต่อยู่ร่วมกันมาหลายปี เคยเห็นว่าเราพูดสิ่งหนึ่งประการใดที่เป็นความไม่จริงบ้างหรือไม่ ?"

ปัญจวัคคีย์ทั้งห้าระลึกถึงตรงนี้ได้ จึงนึกขึ้นมาว่า สิทธัตถราชกุมารนั้นเป็นบุคคลที่พูดจริงทำจริง มีวาจาสัตย์อยู่เสมอ เมื่อพระองค์ท่านบอกว่าบรรลุธรรมก็น่าจะบรรลุจริง ดังนั้นถ้าท่านกล่าวอะไรมาเราจะรับฟัง

ในเมื่อเป็นในลักษณะนั้นแสดงว่า เปิดใจพร้อมที่จะรับความดีความงามได้แล้ว องค์สมเด็จพระประทีปแก้วจึงได้แสดง "ธัมมจักกัปปวัตนสูตร" ดังที่เมื่อครู่อาตมภาพได้ยกขึ้นเป็นนิกเขปบทในเบื้องต้นว่า "เทฺวเม ภิกขะเว อันตา ปัพพะชิเตนะ นะ เสวิตัพพา" เป็นต้น แปลความว่า ส่วนสุด ๒ อย่างเป็นสิ่งที่บรรพชิต คือ นักบวชทั้งหลาย ไม่ควรที่จะซ่องเสพเสวนาด้วยก็คือ การทรมานตนเกินไปอย่างหนึ่ง การประกอบตนให้สุขสบายจนเกินไปอย่างหนึ่ง

ในส่วนที่พึงจะกระทำก็คือ "มัชฌิมาปฏิปทา" ความพอเหมาะพอดี ซึ่งตถาคตกระทำแล้วสามารถบรรลุอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณได้