[เถรี]

เราจะใช้การดูลมหายใจเข้าออกอย่างเดียวโดยไม่มีคำภาวนาก็ได้ ไม่ว่าจะจับลมหายใจฐานเดียว ๓ ฐาน ๗ ฐาน หรือรู้ตลอดกองลมก็ได้ แต่ถ้าหากรู้สึกว่าสติของเราน้อยไป ต้องการให้จิตมีการทำงานมากขึ้น ก็เพิ่มคำภาวนาเข้าไปด้วย

คำภาวนานั้นเราถนัดแบบไหนให้ใช้แบบนั้น จะเป็น พุทโธ ก็ดี สัมมา อะระหัง ก็ดี พองหนอ ยุบหนอ ก็ดี แล้วแต่เรามีความถนัดมาแต่เดิม ไม่ว่าจะใช้คำภาวนาอะไรก็ตาม ผลที่เราต้องการก็คือให้มีสติ รู้ระมัดระวังอยู่กับลมหายใจมากขึ้น ทำให้จิตของเราเป็นสมาธิได้ง่ายขึ้น

แต่ถ้าเราเปลี่ยนคำภาวนาบ่อย ๆ สภาพจิตที่ไม่คุ้นชิน ก็จะวิ่งไปหาของเก่าอยู่เสมอ ถ้าของเก่าเรายังทำไม่ได้ ของใหม่เราก็ยังทำไม่ดี ก็แปลว่าเราจะหาความก้าวหน้าในการปฏิบัติธรรมไม่ได้

เมื่อสามารถทรงสมาธิระดับใดระดับหนึ่งได้แล้ว ให้ซักซ้อมบ่อย ๆ จนสามารถเข้าถึงสมาธินั้นได้ ทุกเวลาทุกนาทีที่เราต้องการ เพราะว่ากิเลสนั้นกินเราอยู่ตลอดเวลา ไม่เลือกว่าจะหลับ จะตื่น จะยืน จะนั่ง ทันทีที่รู้ตัว เราต้องวิ่งเข้าหาสมาธิทันที เพื่อให้มีเกราะป้องกัน ไม่ให้ รัก โลภ โกรธ หลง กินใจเราก่อน ถ้าไม่สามารถเข้าสมาธิได้อย่างที่ต้องการทันท่วงที สภาพของกิเลสใหญ่คือ รัก โลภ โกรธ หลง ก็จะทำให้เราฟุ้งซ่าน และอาจจะเสียผลการปฏิบัติไปหลาย ๆ วัน บางคนถึงกับพังไปเป็นเดือน ๆ ก็มี