[เถรี]

ดังนั้น..เมื่อตั้งคำถามว่า การสนใจจริยาของคนอื่นนั้นมีขอบเขตขนาดไหน ? ขอตอบว่า การที่เราสนใจจริยาคนอื่นนั้น ถ้าเอามาเป็นตัวอย่างในการประพฤติปฏิบัติของเรา ก็สามารถที่จะสนใจได้ แต่ต้องระมัดระวัง ตั้งกำลังใจให้เป็นกลาง อย่าไปยินดียินร้ายกับความประพฤติที่เราเห็น ไม่เช่นนั้นจะก่อให้เกิดโทษ รัก โลภ โกรธ หลงเกิดขึ้น ทำให้จิตใจของเราเศร้าหมอง ถ้าตายตอนนั้นก็ตกสู่อบายภูมิ

ในส่วนที่เป็นผู้บังคับบัญชา จำเป็นที่จะต้องสนใจจริยาของผู้ใต้บังคับบัญชา เพื่อให้รู้ว่าแต่ละท่านมีความประพฤติปฏิบัติอย่างไร จำเป็นจะต้องแก้ไขให้ดีขึ้นอย่างไร แต่ต้องไม่ประกอบไปด้วยอคติทั้ง ๔ คือลำเอียงเพราะรัก ลำเอียงเพราะโกรธ ลำเอียงเพราะกลัว ลำเอียงเพราะหลง สิ่งทั้งหลายเหล่านี้จะได้เป็นข้อเตือนใจแก่เราว่า การสนใจจริยาของผู้อื่นนั้น ถ้าวางกำลังใจถูกต้องก็สามารถที่จะสนใจได้ แต่ถ้าวางกำลังใจผิดพลาด เราไปสนใจก็มีแต่ขาดทุน เพราะทำให้จิตใจของเราเศร้าหมองลงไปทุกที เป็นต้น

เราทุกคนที่เป็นนักปฏิบัติ จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องทำการขัดเกลากาย วาจา และใจ ของเราให้ดียิ่ง ๆ ขึ้นไป เพราะว่าการปฏิบัติในหลักธรรมะนั้น ท่านบอกว่าทำไปแล้วต้องประกอบไปด้วย อัปปิจฉตา คือความมักน้อย สันตุฏฐิตา คือความสันโดษ สัลเลขตา คือการขัดเกลา กาย วาจา ใจ ของเราให้ดียิ่ง ๆ ขึ้นไป ปวิเวกตา คือการหลีกออกจากหมู่ ไม่คลุกคลีกับคนอื่นที่เป็นเหตุให้จิตใจของตนเองฟุ้งซ่าน เป็นต้น

ถ้าสิ่งทั้งหลายเหล่านี้เกิดขึ้นแก่เรา ก็เป็นเครื่องวัดว่าการปฏิบัติของเรามีความก้าวหน้าเท่าไร แต่ถ้าปฏิบัติไปแล้วสิ่งทั้งหลายเหล่านี้ยังไม่เกิดขึ้น ก็อาจจะแปลว่าเราหลงไปผิดทางก็ได้ จึงต้องระมัดระวัง ดึงกำลังใจของตนให้กลับมาอยู่กับร่องกับรอย อยู่กับศีล อยู่กับสมาธิ อยู่กับปัญญา อย่าไปฟุ้งซ่านด้วยการไปสนใจจริยาของผู้อื่น เป็นต้น

ลำดับต่อไปนี้ ก็ขอให้ทุกท่านกำหนดลมหายใจเข้าออก พร้อมกับคำภาวนาหรือพิจารณาตามอัธยาศัย จนกว่าจะได้รับสัญญาณบอกว่าหมดเวลา


พระครูวิลาศกาญจนธรรม
เทศน์ช่วงทำกรรมฐาน ณ บ้านวิริยบารมี
วันเสาร์ที่ ๖ ตุลาคม ๒๕๕๕
(ถอดจากเสียงเป็นอักษรโดยคะน้าและเถรี)