[เถรี]

ครูสมัยก่อนรู้สภาพครอบครัวของลูกศิษย์ทุกคน ทั้ง ๆ ที่ไม่ต้องไปเยี่ยมบ้านหรอก เพราะว่าโดยปกติแล้วถ้าหากว่าเป็นวันหยุด ตอนช่วงอาตมาเรียน ป. ๑ - ป. ๒ โรงเรียนหยุดวันโกนวันพระ ไปวัดก็เจอครูอยู่ทุกครั้ง แล้วพอเขาเลิกหยุดวันโกนวันพระ มาเป็นหยุดเสาร์อาทิตย์ ครูเขาก็ขี่จักรยานไปคอยดูลูกศิษย์ หมู่บ้านก็ไม่ใช่เล็ก ๆ นะ กว่าที่จะขี่จักรยานครบรอบว่าลูกศิษย์กี่คนอยู่บ้านไหนบ้างนี่ สะสมไมล์ได้หลายสิบกิโลเมตร..!

ครูสมัยก่อนท่านดีจริง ๆ แล้วก็เป็นที่เคารพนับถือ เป็นที่ต้อนรับมาก ไปถึงบ้านไหนเขาก็เรียกกินข้าวเรียกกินน้ำ เพราะฉะนั้น..ไปเถอะ ไม่ต้องห่วงหรอก มีกินแน่นอน ครูเขาตามไปถึงบ้าน เขาก็เลยรู้ว่าสภาพแต่ละคนครอบครัวนั้นเป็นอย่างไร

ในเมื่อครูเห็นว่าอาตมาต้องคอยดูแลพ่ออยู่ตลอด ถึงเวลาอดตาหลับขับตานอน ไปโรงเรียนครูเขาเลยยอมให้นอน ไม่รู้ว่านอนอย่างไรยังเรียนได้ที่ ๑ อยู่เหมือนเดิม ทั้ง ๆ ที่นอนเรียน ก็ใช้วิธีนี้แหละ ก็คือทำอย่างไรที่นอนอยู่แล้วให้หูเราจะต้องได้ยิน ? พวกเราแรก ๆ ฝึกนี่ต้องเอาใจจดจ่ออยู่กับลมหายใจเข้าออก อย่าหลุดนะ..หลุดเมื่อไรหลับทันทีเลย..!

สติเราเหมือนอย่างกับไฟ ตอนแรกก็เปลวสูงเชียว แล้วจะค่อย ๆ หรี่ลง หรี่ลง หรี่ลง หรี่ลง ปึ๊ก..อีกนิดเดียวหลับ ล็อคไว้ตรงนั้นแหละ..อย่าให้เกินนั้น ถ้าเกินนั้นจะหลับ ตอนช่วงนั้นนี่ถ้าหากว่าคนสติดี ๆ จะจับได้ รู้สึกเหมือนในสมองของเรามีเสียงลั่น "วิ้ง" ถึงตรงนั้นแล้ว ล็อคเอาไว้อย่าให้เกิน แล้วหลับกลับตื่นเราจะรู้เท่ากัน ถ้าลักษณะนั้นสติเราจะสมบูรณ์พร้อม รัก โลภ โกรธ หลง จะกินเราไม่ได้

พวกเราส่วนใหญ่ทำได้แต่ตอนกลางวัน อาตมาสมัยบวชอยู่ที่วัดท่าซุงใหม่ ๆ เพื่อนพระหลายรูปเลยกลางวันเคร่งครัดมาก ประเภทมดสักตัวก็ไม่กล้าเหยียบ อย่างท่านฉัตรชัย ถึงเวลาก็ขับรถอีแต๋นไปทำงาน เลี้ยวเข้าประตูหน้าโบสถ์ มาถึงก็หักควับเข้าหากลุ่มโยมเป็นสิบ เผ่นกันกระเจิงคนละทิศคนละทาง..! ดับเครื่องเสร็จคว้าไม้กวาดบนรถลงไปกวาด ๆ ๆ ถนนเป็นการใหญ่ อาตมาก็ตามไปดูว่าทำอะไร เห็นมดเดินผ่านมาเป็นทางเลย ท่านกลัวจะทับมดตาย แต่ไม่กลัวทับคน เลี้ยวเข้าหาคนเฉยเลย..! หักหลบมด ขอลงไปกวาดออกก่อน คนจะตายก็ช่างมัน..!

คราวนี้พอเคร่งครัดตอนกลางวัน กลางคืนเสร็จ..! หลับแล้วขาดสติ กิเลสกินเราตอนนั้นแหละ อาตมานี่ใหม่ ๆ ประจำเลย กลางวันเดินย่องเชียว ระมัดระวัง มดก็ไม่กล้าเหยียบ กลางคืนฝันฆ่าเขาเป็นกองทัพเลย..! บางทีเล่นซะหมดกองไม่เหลือสักคน..!

นั่นคือลักษณะที่กิเลสกินใจเราตอนหลับ รัก โลภ โกรธ หลง เจริญขึ้นมา บางคนกลางวันนี่ประเภทก้มหน้าก้มตายิ่งกว่าพระอีก สายตาสาวยังไม่กล้าสบด้วย ปรากฏว่ากลางคืนหลับ ฝันไล่ปล้ำลูกสาวชาวบ้านเขาไปแล้ว..!