[เถรี]

ดังนั้น...อานาปานสติจึงเป็นกรรมฐานที่สำคัญที่สุด จัดเป็นพื้นฐานใหญ่ของกองกรรมฐานทั้งปวง กองกรรมฐานทั้งหมดโดยเฉพาะกรรมฐานทั้ง ๔๐ กองตามวิสุทธิมรรค ถ้าไม่มีอานาปานสติควบคุมแล้ว กรรมฐานอีก ๓๙ กองจะทรงตัวได้ยาก ส่วนมากก็ได้แค่อุปจารสมาธิ อย่างดีก็ได้แค่ปฐมฌาน และเป็นปฐมฌานอย่างหยาบด้วย

การปฏิบัติกรรมฐานจึงขาดอานาปานสติ คือการระลึกถึงลมหายใจเข้าออกไม่ได้เลย ขาดเมื่อไรก็ไม่มีสติ ไม่มีกำลังในการระงับยับยั้ง และไม่มีเครื่องเสริมปัญญาให้แก่กล้า หนักแน่น แหลมคม ในการที่จะตัดละกิเลสต่าง ๆ ได้

ถ้าท่านสังเกตจะเห็นว่า ทุกครั้งที่นำทำกรรมฐาน อาตมาจะกล่าวถึงเรื่องของการตามดูตามรู้ลมหายใจเข้าออก ลมหายใจเข้าออกต้องมาก่อน ถ้าไม่มีลมหายใจเข้าออกเป็นตัวนำ โอกาสปฏิบัติธรรมแล้วจะได้ดีก็แทบจะเป็นไปไม่ได้ ท่านทั้งหลายจึงควรที่จะรักษาความรู้สึกของเราไว้ที่ลมหายใจเข้าออก ตลอดเวลาได้ยิ่งดี ไม่ว่าจะหลับ จะตื่น จะยืน จะนั่ง จะทำกิจกรรมอะไรก็ตาม ให้ความรู้สึกของเราอยู่ที่ลมหายใจเข้าออกเสมอ เผลอไปคิดเรื่องอื่นเมื่อไร ถ้าหากว่ารู้ตัว ก็ให้รีบดึงกลับมาที่ลมหายใจเข้าออกตามเดิม