[เถรี]

ในส่วนของสังโยชน์ ๑๐ นั้น ท่านแนะนำเอาไว้ว่าให้ยึดการทำลายสังโยชน์ ๓ เป็นหลัก ก็คือ ให้รู้ตัวอยู่เสมอว่าเราจะต้องตาย ในเมื่อเราจะตายก็ไม่ควรประมาท ควรที่จะรักษาศีลให้บริสุทธิ์บริบูรณ์ เพื่อที่จะให้เรามีสุคติเป็นที่ไป แล้วทำความเคารพในพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์อย่างจริงจัง ไม่ล่วงเกินด้วยกาย ด้วยวาจา ด้วยใจ เป็นต้น

ถ้าหากว่าท่านสามารถทำดังนี้ได้ก็ถือว่าในส่วนของบารมี ๑๐ ขั้นต้น เราสามารถที่จะยึดหัวหาดเอาไว้ ก็ให้กระโดดไปที่ตัวสุดท้ายคืออวิชชา อวิชชานั้นแบ่งเป็นฉันทะ คือความยินดีและพอใจ จึงทำให้เกิดราคะ คืออยากมีอยากได้ อย่างเช่นว่าเห็นรูปสวยเกิดความยินดี ความพอใจ ก็อยากมีอยากได้ไว้เป็นของเรา ได้ยินเสียงเพราะเกิดความยินดี เกิดความพอใจ ก็อยากมีอยากได้มาเป็นของเรา เป็นต้น ไม่ว่าจะได้กลิ่น ได้รส ได้สัมผัสหรือครุ่นคิดก็ตาม ก็อยู่ในลักษณะเดียวกัน

ดังนั้น...เราจึงต้องสร้างสมาธิของเราให้มั่นคง เมื่อรู้ตัวว่าตากระทบรูปจะได้มีสติคอยระมัดระวัง เอาแค่สักแต่ว่าเห็น หูได้ยินเสียงก็มีสติคอยระมัดระวังสักแต่ว่าได้ยิน จมูกได้กลิ่นก็ระมัดระวังสักแต่ว่าได้กลิ่น ลิ้นได้รส กายสัมผัส ใจครุ่นคิดก็ลักษณะเดียวกัน ถ้าสติของเราว่องไวก็จะรู้เท่าทัน สมาธิของเรามั่นคงก็หยุดยั้งตนเองลงได้ ก็เหลือแต่ปัญญาที่เราจะประหัตประหาร หรือหลบเลี่ยงกิเลสอย่างไรตามแต่ระดับของวาสนาบารมีที่เราบำเพ็ญมา

เมื่อเป็นเช่นนั้นท่านทั้งหลายก็จะเห็นได้ว่า ถ้าหากว่าเราสร้างเสริมบารมี ๑๐ ของเราให้เข้มข้นเอาไว้ โอกาสที่จะประหัตประหาร ขุดรากถอนโคนสังโยชน์ ๑๐ ก็ไม่ใช่เรื่องยากสำหรับเรา โดยให้ยึดหัวหาดที่สังโยชน์ ๓ และไปทำลายตัวเจ้านายของสังโยชน์ทั้ง ๑๐ คือ อวิชชาให้ได้ ชีวิตนี้ของเราก็มีหวังที่จะหลุดพ้นจากกองทุกข์เข้าสู่พระนิพพาน

ลำดับต่อไปก็ให้ทุกท่านตั้งใจภาวนาและพิจารณาตามอัธยาศัย จนกว่าจะได้รับสัญญาณบอกว่าหมดเวลา


พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร.
เทศน์ช่วงทำกรรมฐาน ณ บ้านวิริยบารมี
วันอาทิตย์ที่ ๑๓ ธันวาคม ๒๕๕๘
(ถอดจากเสียงเป็นอักษร โดย รัตนาวุธ)