[เถรี]

ดังนั้น..จะเห็นได้ว่าองค์สมเด็จพระชินสีห์บรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า ตรัสบอกวิธีให้เราแก้ไขดับไฟโทสะนั้น ความจริงก็เพื่อความสุขความสงบของเราเอง พระองค์ท่านกล่าวว่า การดับไฟโทสะนั้นแก้ได้สองวิธี วิธีแรกเป็นการเจริญกสิณสี ก็คือ สีเหลือง สีขาว สีแดง และสีเขียว อาศัยสีทั้งหลายเหล่านี้สีใดสีหนึ่ง เป็นเครื่องยึดโยงจิตของเราให้อยู่กับการภาวนา ถ้าจิตของเรามีสมาธิภาวนามั่นคง โทสะก็เกิดไม่ได้ แต่ว่ายังไม่ใช่การดับไฟโทสะที่มั่นคงแน่นอนนัก เพราะถ้าสมาธิเคลื่อน จิตของเราเคลื่อน โทสะก็ยังกำเริบได้อยู่

องค์สมเด็จพระบรมครูจึงสอนวิธีดับไฟโทสะอีกอย่างก็คือ ดับด้วยเมตตาพรหมวิหาร พรหมวิหารทั้ง ๔ ข้อนั้น ประกอบไปด้วยเมตตา รักคนอื่นเสมอตัวเรา ในเมื่อรักคนอื่นเสมอตัว เราต้องเห็นว่าการที่เขากระทำสิ่งไม่ดีไม่งามแล้วทำให้เราโกรธนั้น เขาทำเพราะไม่รู้ เขาเห็นเพราะสิ่งทั้งหลายเหล่านั้นดีจึงได้ทำ ในเมื่อเขาเห็นสิ่งทั้งหลายเหล่านั้นดีแล้วเขาจึงทำ ถ้าหากว่าเราไปโกรธเขา ก็แปลว่าเราก็เป็นผู้ไม่รู้เช่นกัน เพราะไม่สามารถที่จะแยกแยะเหตุผลดีชั่วได้

สิ่งที่เขาทำต่อเรานั้น ถ้าเป็นความจริง ก็เท่ากับเขาเป็นกระจก ส่องให้เห็นรูปร่างอันน่าเกลียดน่าชังของเรา ในเมื่อรูปร่างเราไม่สวยไม่งาม จะไปโกรธกระจกนั้นถูกต้องหรือไม่ ? ความจริงเราควรที่จะขอบคุณเขามากกว่า ที่แสดงให้เห็นว่าเรายังไม่ใช่คนดีจริง ยังมีกาย วาจา ใจ ที่ต้องปรับปรุงให้ดีกว่านี้อยู่อีกมาก แต่ถ้าสิ่งที่เขากระทำต่อเราไม่ใช่ความจริง ก็อย่าได้ไปโกรธเขาเลย บุคคลที่ไม่รู้ว่าความจริงเป็นอย่างไร แล้วยังนำมาขยายผลต่อ จัดเป็นคนที่น่าสงสารมาก

เขาไม่รู้ว่าสิ่งที่เขาคิด เขาพูด เขาทำ ก่อความเดือดร้อนให้แก่ตัวเขาและตัวคนอื่นอย่างไร เขาถึงได้ทำ บุคคลที่โง่เขลาเบาปัญญาเช่นนั้น ไม่ใช่บุคคลที่สมควรโกรธ แต่เป็นคนที่น่าสงสารเป็นอย่างยิ่ง

ในเมื่อเราเป็นบุคคลที่มีเมตตา รักเขาเสมอตัวเรา มีความกรุณา สงสารอยากให้เขาพ้นทุกข์ เราก็อย่าไปโกรธไปเกลียดเขาเลย เพราะว่าถึงเราไม่โกรธไม่เกลียดเขา เขาก็แก่ไปทุกวัน เขาก็เดินทางใกล้ความตายไปทุกวัน แม้กระทั่งตัวเรา ก็เดินทางใกล้ความตายไปทุกวัน ถ้าเรามัวแต่ไปโกรธไปแค้นคนอื่นอยู่ ปล่อยให้ไฟโทสะเผาตัวเรา ตายลงไปตอนนั้น เราก็ตกไปอยู่ในอบายภูมิ ซึ่งหาความดีไม่ได้ มีแต่ความทุกข์ยากลำบากอย่างยิ่ง