[เถรี]

ถาม : สภาวธรรมนั้นมีอยู่จริงหรือไม่จริง ?
ตอบ : มีอยู่จริงในส่วนของสมมติ และมีอยู่จริงในส่วนของปรมัตถ์ ถ้าที่มีอยู่จริงในส่วนของสมมตินั้น เมื่อถึงปรมัตถ์แล้วเขาถือว่าไม่มี

ถาม : หมายถึงมี แต่เรารู้ว่าไม่มี ?
ตอบ : ใช่..เราไปสมมติว่าเป็นก็เป็น แต่พอไปถึงความเป็นปรมัตถ์แล้ว สิ่งเหล่านั้นก็แค่สมมติ เลยไม่มี จะคุยเรื่องพวกนี้ต้องสงสารคนอื่นบ้าง ถ้าโหนไม่ถึงเขาก็จะหาว่าเราบ้า หรือไม่ก็ฟังไม่รู้เรื่อง

ถาม : มีโดยปรมัตถ์ ในขณะที่จิตจับก็คือไม่มี ?
ตอบ : ใช่..ถ้าหากว่าเขาถึงความดับจริง ๆ ก็จะไม่มีอะไรเหลืออยู่ แต่คราวนี้การที่เข้าถึงอย่างแท้จริงนั้น เป็นการเข้าใจทุกอย่างโดยถ่องแท้ ดังนั้น..ก็จะเห็นว่า ไม่ว่าจะเป็นสมมติหรือปรมัตถ์ มีความเป็นสัจจะของตนเองอยู่ บุคคลที่เข้าถึงปรมัตถ์แล้ว ก็ยังเคารพสมมติเป็นปกติ ยกเว้นว่าท่านที่เข้าไม่ถึงอย่างแท้จริง เห็นด้านเดียวก็จะเป็นอย่างที่ว่า พระพุทธรูปไม่มีอะไรสำคัญ ก็เหมือนอย่างกับอิฐ หิน ดิน ทรายทั่ว ๆ ไป เอาไปหลอมชั่งกิโลขาย พวกนั้นต้องบอกว่ามองโลกด้านเดียว