[เถรี]

ดังนั้น...การปฏิบัติของพวกเรา ในเรื่องของสมาธิภาวนา จึงเป็นเรื่องที่สำคัญมาก จะมานั่งภาวนาพองหนอ ยุบหนอ พุทโธ ๆ หรือสัมมาอรหัง นะมะพะธะ ไม่ทันกินแล้ว นั่นเด็กหัดใหม่ ตรงหน้าเรานี่แชมป์เหรียญทองโอลิมปิกกำลังฟัดเราอยู่ เราจะเริ่มต้นเตาะแตะ ๆ ไปดวลกับเขาไม่ได้หรอก มา ก.ไก่ ข.ไข่ก็โดนตีตายเท่านั้น เพราะที่ตรงหน้าของเรานี่ระดับเหนือปริญญาเอก ระดับอภิมหาศาสตราจารย์

เพราะฉะนั้น..ต้องเอาจริง เขาพลิกแพลงเล่นงานเราได้ทุกอย่าง โดยเฉพาะใครยิ่งปฏิบัติธรรมมากเท่าไร ถ้ารู้สึกว่ากิเลสหนามากเท่านั้นให้รู้ว่าทำผิด ความจริงกิเลสมีเท่าเดิม รัก โลภ โกรธ หลง ๔ ตัวเท่านั้นแหละ ที่เรารู้สึกว่ามากขึ้นเพราะกำลังเขาดีขึ้น ที่กำลังดีขึ้นเพราะเราไปเลี้ยงเขาเอง เลี้ยงด้วยวิธีไหน ? พุทโธนั่นแหละ เลี้ยงด้วยนะมะพะธะ เลี้ยงด้วยสัมมาอรหัง เลี้ยงด้วยพองหนอ ยุบหนอนั่นแหละ

พอถึงเวลาเราภาวนาสร้างกำลังมาจนแข็งแรงมากเลย แต่ไม่เอาไปใช้ทำอะไร ปล่อยทิ้งไปเฉย ๆ รัก โลภ โกรธ หลงก็จะเอากำลังจากการภาวนาของเรานี่แหละไปฟุ้งซ่าน แล้วคราวนี้จะฟุ้งซ่านอย่างเป็นหลักเป็นฐาน เป็นงานเป็นการมาก เพราะได้กำลังจากการปฏิบัติของเรา แล้วเราก็จะสงสัยว่าทำไมยิ่งปฏิบัติยิ่งกิเลสมาก กิเลสไม่ได้มากหรอก..เท่าเดิม แต่แข็งแรงขึ้นเพราะเราเลี้ยงเขาเอง

ถ้าไม่อยากเลี้ยงกิเลส ภาวนาเสร็จสรรพเรียบร้อยไปต่อไม่ได้แล้ว เต็มที่ของเราแล้ว พอกำลังใจคลายตัวออกมา ให้มาพิจารณาวิปัสสนาญาณ พิจารณาให้เห็นว่าทุกอย่างไม่เที่ยง ทุกอย่างเป็นทุกข์ ไม่มีอะไรเป็นเรา เป็นของเรา หรือว่าพิจารณาตามแบบของอริยสัจ ๔ หาสาเหตุของทุกข์ให้เจอ ไม่ทำสาเหตุแห่งทุกข์นั้นความทุกข์ก็ไม่เกิด หรือพิจารณาตามนัยของวิปัสสนาญาณ ๙ ดูให้เห็นการเกิดและดับ ยอมรับสภาพความเป็นจริงของร่างกายให้ได้ว่าเป็นอย่างนั้น

หรือดูเฉพาะความดับอย่างเดียว มีแต่สลายตัวไป ไม่ว่าเราหรือเขา คนหรือสัตว์ วัตถุธาตุสิ่งของ หรือดูว่าเป็นทุกข์เป็นภัย เป็นของน่ากลัว จำเป็นต้องหนีมันไปให้พ้น ดูให้เห็น มองให้ได้