[ป้านุช]

"...เมื่อโตขึ้นหน่อย อายุประมาณ ๗ ขวบ ไปอยู่เมืองนอกแล้ว ไปในเมือง ไปที่ร้านของเล่นแล้วอยากซื้อของเล่น ตามปกติท่านให้เงินสำหรับไปซื้อของ คือหมายความว่าเป็นเงินประจำ เป็นเงินสำหรับค่าขนมหรือค่าของเล่นที่จะไปซื้อเอง

ทุกอาทิตย์ท่านจะให้จำนวนไม่มาก ถ้าเปรียบเทียบกับปัจจุบันนี้ ดูแล้วมันเป็นจำนวนที่เรียกว่าน่าสงสารเหมือนกัน ที่ว่าได้เพียงแค่นี้ ถ้าเปรียบเทียบเป็นเงินบาทในขณะนั้นกับเดี๋ยวนี้ ก็อาทิตย์ละ ๑๐ บาทอย่างมาก คือค่าของเงินมันตก

แต่ว่าสมัยโน้นอาทิตย์หนึ่งได้สัก ๒๕ สตางค์ ไปในเมืองไปที่ร้านของเล่น อยากได้จริงอยากได้ของ แล้วก็ไม่มีเงิน ไม่ได้เอาเงินไปเลยขอยืมเงินผู้ใหญ่เป็นญาติ ขอยืมเงินเขาเล็กน้อยคือราคาตอนนั้นอาจบาทหนึ่งหรือสองบาท ซื้อของเล่น กลับมาท่านเห็นว่าซื้อของมา ท่านถามว่าเอาเงินอะไรไปใช้ บอกขอยืมเขามา ท่านดุใหญ่ ท่านบอกว่า บอกแล้วว่าถ้าไม่มีเงินอย่าไปซื้อของ เป็นหนี้ใครไม่สมควร

ท่านก็ถือว่าเป็นระเบียบสำคัญ ไปเป็นหนี้เป็นสินนั้นไม่ดี ซึ่งก็จำเอาไว้ตลอด ไม่ยอมที่จะไปเป็นหนี้ ไม่ยอมที่จะขอยืมเงินใครเพราะว่าไม่ดี เข้าใจซาบซึ้งว่าถ้าเราไม่มีเงินแล้วไปใช้เงิน ถ้าไม่มีเงินสำหรับใช้หนี้ ต่อไปก็เดือดร้อน เดือดร้อนต้องหาเงินมาให้ แล้วโดยปกติเป็นหนี้เขาก็ต้องเสียดอกเบี้ย ลงท้ายล่มจม

เคยประสบมาคนที่เคยมาขอยืมเงิน เสร็จแล้วเขาไม่สามารถที่จะใช้หนี้ ในกิจการที่เขาจะทำนั้นนะ เขาต้องไปซื้อแล้วต้องไปขอยืมเงินจากที่อื่น ไม่เหมือนของเรา ของเราไม่ต้องเสียดอกเบี้ย แต่ไปที่อื่นต้องเสียดอกเบี้ย จนกระทั่งเงินที่เขาขอยืมเขาบอกว่าใช้หนี้ไม่ได้ ก็เลยบอกก็แล้วไป

แต่เขาบอกมันไม่แล้วไป ยังเป็นหนี้ที่อื่นอีกเป็นหมื่น แล้วมันเพิ่มมากขึ้นทุกที เขาคิดจะฆ่าตัวตายด้วยซ้ำ อันนี้การเป็นหนี้ไม่ดี แม้จะเล็กน้อยมันก็พอกเข้าไป นี่ก็ได้รับการสั่งสอนจากแม่ว่าไม่ให้เป็นหนี้..."