[เถรี]

เรื่องของการก่อสร้าง ถ้าว่ากันตามสายของหลวงปู่ปานและหลวงพ่อวัดท่าซุง ท่านเรียกว่า “สถาปนึก” ก็คือนึกเอาว่าจะสร้างอะไร แต่ละอย่างที่ผมพูดไป ส่วนใหญ่พระที่ท่านได้ยิน ท่านก็ไม่เข้าใจว่าผมพูดอะไร แบบเดียวกับชั้นล่าง ผมบอกว่าจะมีมณฑปอยู่ข้างใน มีศาลาอยู่ข้างใน ก็นึกภาพกันไม่ออก พอมาบนนี้ก็บอกว่าจะมีหอนกสำหรับตั้งพระประธาน รูปหลวงปู่ปาน รูปหลวงพ่อฤๅษี เขาก็นึกกันไม่ออก จนกระทั่งเสร็จสรรพเรียบร้อย เขาถึงได้นึกออกว่าหน้าตาเป็นอย่างไร

จะว่าไปแล้วในเรื่องของการปฏิบัติ พอทำไปถึงระดับหนึ่ง ถ้าสภาพจิตของเราสงบเพียงพอ ก็จะเกิดเครื่องรู้ขึ้นมา ถ้าภาษาบาลีเรียกว่า ญาณ จัดเป็น ๑ ในอุปกิเลส ๑๐ อย่าง

“อุปะ” แปลว่า ขวางหน้า, ใกล้ชิด อย่างเช่น อุปสรรค แปลตรง ๆ ว่า ขวางทางสวรรค์ ถ้าใครฝ่าฟันอุปสรรคไปได้ก็จะถึงสวรรค์ ก็คือความสำเร็จ อุปกิเลส ก็คือใกล้ที่จะเป็นกิเลส ถ้าสติสัมปชัญญะของเราไม่ดี ไปหลงยึดติดอยู่ ก็จะเป็นกิเลสทันที ดังนั้น...ในส่วนของอุปกิเลส ตั้งแต่โอภาสไล่ไปจนถึงนิกันติ คือความใคร่ที่เหมือนไม่มี พูดง่าย ๆ ว่าเหมือนกับไม่มีแต่ความจริงแล้วมี จะทำให้คนส่วนใหญ่เข้าใจว่าตนเองบรรลุมรรคผลแล้ว

ดังนั้น...ในส่วนของญาณคือเครื่องรู้ เมื่อปรากฏขึ้น การคิดอะไรทุกอย่างจะมีเหตุมีผล สามารถโยงเรื่องถึงกันได้หมด คิดไปเถอะ ๓ เดือนก็คิดไม่จบ แล้วไปทำให้เข้าใจว่าเราได้มรรคผล เพราะคิดอะไรก็แจ่มแจ้งไปหมด รู้ไปหมด เข้าใจไปหมด แต่ผมให้ทุกท่านสังเกตอยู่ย่างหนึ่งว่า เขาให้เรารู้ทุกเรื่อง ยกเว้นของการตัดกิเลส ให้เราไปเพลิดเพลินกับความคิด แล้วเราก็ไม่มีโอกาสที่จะไปตัดกิเลสได้