[เถรี]

พระอาจารย์เล่าว่า "วันตักบาตรเทโวฯ ถามโยมสูงอายุที่มาจากทางด้านบ้านสองแคว หนองบัว สามพระยา ว่า “เป็นอย่างไรโยม..สบายดีหรือ ? ” โยมเขาตอบเป็นหลักธรรมมากเลยว่า “ยังพอไปได้มาได้อยู่..ครูบา” อาตมาฟังแล้วรู้สึกว่าเป็นคำตอบที่นักปฏิบัติยังไม่สามารถจะเค้นออกมาได้เลย แต่ชาวบ้านเขาตอบออกมาจากใจ

อาตมาถามว่า "ได้กลับบ้านบ้างไหม ?" เขาบอกว่าไม่ไปแล้ว เป็นคนไทยกันหมดแล้ว แผ่นดินไหนที่อยู่สุขอยู่สบาย เขาก็อยู่กันไป

อย่างที่ทำวิจัยเรื่องของพระแม่เจ้าจามเทวี พอมาตอนช่วงท้าย ๆ มีการรบกับทางด้านละโว้ กระทั่งทางพุกามก็ยกมารบด้วย ท้ายสุดชาวเมืองหริภุญชัยจำนวนหนึ่งก็เลยหนีไปอยู่ที่สะเทิม ก็คือสุธรรมวดี อาณาจักรมอญ เพราะพูดภาษาใกล้เคียงกัน คุยกันรู้เรื่อง อยู่ไปอยู่มามีความสุข เพราะว่าทางอาณาจักรมอญเป็นอาณาจักรพุทธศาสนา อยู่สุขอยู่เย็นมากก็เลยไม่กลับ

จึงกลายเป็นธรรมเนียมว่า ทางด้านหริภุญชัยพอถึงเวลาเดือน ๑๒ จะทำตามประทีปลอยโคมส่งไปเพื่อถามข่าวคราวญาติทางนั้น"