[เถรี]

วันนี้ตรงกับวันพฤหัสบดีที่ ๑๘ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๖๗ เมื่อคืนนี้กระผม/อาตมภาพถวายความรู้เกี่ยวกับเรื่องการธุดงค์ และถวายกำลังใจให้กับคณะพระวิปัสสนาจารย์ ๖๔ ซึ่งจัดโครงการธุดงค์ธรรมยาตราเฉลิมพระเกียรติในครั้งนี้ ส่วนใหญ่ก็คือการบอกกล่าวให้ทราบว่า เรื่องของการธุดงค์นั้นไม่ใช่การแบกกลด สะพายบาตร ออกเดินป่า

การธุดงค์นั้นเป็นหลักการปฏิบัติเพื่อขัดเกลากิเลสรูปแบบหนึ่ง ซึ่งองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าบัญญัติเอาไว้ เกี่ยวข้องกับการกิน การอยู่ ตลอดจนกระทั่งการนุ่งห่ม มีอยู่ ๑๓ ข้อด้วยกัน

เรื่องของการกินหรือการขบฉัน อย่างเช่นว่า การเที่ยวบิณฑบาตเป็นวัตร การฉันอาสนะเดียวเป็นวัตร เป็นต้น ในเรื่องของที่อยู่ อย่างเช่นว่า อยู่โคนต้นไม้ อยู่กลางแจ้ง อยู่ป่าช้า เป็นต้น ในเรื่องของเครื่องนุ่งห่ม ได้แก่ การถือผ้าสามผืนเป็นวัตร สิ่งทั้งหลายเหล่านี้ เมื่อรวมกันเข้าไปแล้ว มีอยู่ ๑๓ ประการด้วยกัน ไม่มีข้อไหนที่กำหนดว่าให้แบกกลด สะพายบาตร ถือกาน้ำ แล้วออกเดินป่า

การที่ออกเดินป่านั้นก็เพราะว่าครูบาอาจารย์รุ่นเก่าท่านเดินไปเพื่อแสวงหาความวิเวก ไม่ว่าจะเป็นการเดินไปภาวนาไปก็ดี หรือว่าเดินไปเพื่อหาสถานที่เหมาะแก่ใจของตน แล้วอยู่ภาวนาประจำที่นั่นก็ดี ทั้งสองรูปแบบนี้ล้วนแล้วแต่อาศัยความยากลำบากอย่างหนึ่ง ความน่ากลัวของสภาพป่าอีกอย่างหนึ่ง ในการบังคับให้ตัวเองอยู่กับการภาวนา เนื่องเพราะว่าถ้าหลุดออกจากการภาวนา จิตฟุ้งซ่านเมื่อไร ก็จะเริ่มกลัวเมื่อนั้น

เพียงแต่ว่าเมื่อท่านทั้งหลายเหล่านั้นไปถึงที่พักแล้ว บางทีลูกศิษย์ก็อยากได้ภาพถ่ายของครูบาอาจารย์เป็นที่ระลึก ก็ขออนุญาตถ่ายรูปท่าน ครูบาอาจารย์นั้นด้วยความที่ท่านเป็นบุคคลที่เรียบร้อยตามสารูปในเสขิยวัตร ซึ่งเป็นศีลหมวดหนึ่งที่พระเราต้องปฏิบัติ ท่านจึงห่มดอง พาดสังฆาฏิ แบกกลด สะพายบาตร ถือกาน้ำ ให้ลูกศิษย์ได้ถ่ายรูป

ในเมื่อมีรูปประเภทนี้ออกมา หรือว่ารูปประเภทที่ท่านนั่งภาวนาอยู่ในกลดบ้าง อยู่ภายใต้กลดที่รวบไว้บ้าง พวกเราท่านทั้งหลายก็ไปคิดว่า นั่นคือการธุดงค์ ความจริงนั่นเป็นการที่ท่านไปอาศัยสถานที่เหล่านั้นเพื่อการภาวนาเท่านั้น พระวิปัสสนาจารย์ของเราส่วนหนึ่ง จึงต้องมีภาระในการศึกษาเรียนรู้ให้ถ่องแท้ ถึงเวลาจะได้ชี้แจงให้กับญาติโยมเข้าใจได้ถูกต้อง