[ตัวเล็ก]

ถาม : ปกติผมจะนั่งกรรมฐานโดยกำหนดจิตขึ้นไปกราบพระข้างบน เสร็จแล้วจะจับภาพพระโดยจะทรงภาพพระให้สว่างไสวและภาวนาไปจนครบกำหนดเวลา แต่ในระยะหลัง หลังจากกราบพระเสร็จภาวนาไปได้สักหน่อย ผมจะไม่รู้สึกตัวเลย จะมารู้สึกตัวอีกทีตอนที่ใกล้จะครบกำหนดเวลาแล้วก็ภาวนาต่อเอง ตอนแรกเข้าใจว่าตัวเองหลับ แต่หลังจากสังเกตดี ๆ แล้ว ไม่มีความง่วงเลย ทั้งก่อนจะไม่รู้สึกตัวและหลังรู้สึกตัว จะมีเพียงแต่คอและหัวที่จะพับลงแต่ลำตัวตั้งตรงครับ อยากขอคำชี้แนะจากพระอาจารย์ว่าควรทำอย่างไรต่อไปครับ ?
ตอบ : ตั้งสติให้มั่นคงกว่านี้ แสดงว่าระยะแรกนั้นเป็นอุปจารสมาธิ พอเริ่มเข้าสู่ปฐมฌานระดับหยาบแล้วสติตามไม่ทัน ก็เลยเหมือนกับหลับไป